Tajemnicza choroba kotów zawładnęła na początku zeszłego tygodnia mediami społecznościowymi. Brak publicznie dostępnych zweryfikowanych danych i spóźnione komunikaty Głównego Lekarza Weterynarii były bardzo odczuwalne w pierwszych dniach. Powstała luka informacyjna, a emocje towarzyszące tym doniesieniom stworzyły idealne warunki do szerzenia niesprawdzonych teorii. Oficjalnych danych jest jak na lekarstwo. Poniżej opisujemy, co do tej pory udało się ustalić — artykuł będziemy aktualizować na bieżąco.
Choroba kotów — pierwsze doniesienia
Pierwsze informacje dotyczące obserwowanych przypadków pojawiły się na zamkniętej grupie weterynaryjnej, na której lekarze wymieniali się pomiędzy sobą spostrzeżeniami na temat niewyjaśnionych zachorowań kotów. 19 czerwca informacje wydostały się poza grupę za sprawą behawiorystki, która na swoim profilu opublikowała screen jednego z postów oraz przestrzegała internautów przed karmieniem kotów mięsem drobiowym. Co zrozumiałe, wzbudziło to niepokój wśród opiekunów kotów.
W odpowiedzi na liczne zapytania gabinety weterynaryjne zaczęły publikować informacje na swoich profilach z apelem o zastosowanie podstawowych zasad bezpieczeństwa, w tym przede wszystkim o niewypuszczanie kotów na dwór. Z obserwacji lekarzy wynika, iż chorują zarówno koty młode, jak i starsze, wychodzące i niewychodzące, te na mokrej karmie i te na suchej. Choroba charakteryzuje się błyskawicznym przebiegiem i wysoką śmiertelnością.
Oficjalne informacje
We wtorek (20 czerwca) do doniesień odniósł się Główny Lekarz Weterynarii, twierdząc, iż na obecną chwilę nie ma żadnych dowodów, które wskazywałyby na to, iż obserwowane u kotów objawy wynikają z zakażenia wirusem ptasiej grypy. GLW nie posiadał tego dnia danych o liczbie chorych kotów ani wyników próbek od nich pobranych.
Tego samego dnia Zastępca Głównego Lekarza Weterynarii wystosował pismo do Prezesa Krajowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej. Apelował w nim o niezwłoczne zgłaszanie powiatowym lekarzom weterynarii dodatnich wyników badań laboratoryjnych w kierunku ptasiej grypy otrzymanych od zwierząt innych niż ptaki, w szczególności od zwierząt towarzyszących. Jednocześnie wyraził zaniepokojenie „niefrasobliwym ferowaniem w przestrzeni publicznej przez lekarzy weterynarii niczym niepopartych osądów, iż objawy stwierdzane u kotów są prawdopodobnie wynikiem zakażenia wirusem grypy ptaków, po skarmieniu zwierząt surowym mięsem drobiowym lub wieprzowym”. Wypowiedzi takie w ocenie GLW stwarzają niebezpieczeństwo odebrania ich przez opinię publiczną jako brak prawidłowego nadzoru nad hodowlą i ubojem zwierząt gospodarskich oraz jako zagrożenie dla bezpieczeństwa żywności.
W środę Pomorski Wojewódzki Lekarz Weterynarii poinformował, iż w ciągu ostatnich dwóch tygodni w Gdańsku zaobserwowano 28 kotów z objawami neurologiczno-oddechowymi. 25 z nich nie przeżyło. W czwartek Animallab informował, iż naliczono w sumie 86 przypadków w całej Polsce.
W piątek (23 czerwca) GLW opublikował informacje o pierwszych wynikach badań Instytutu Weterynaryjnego w Puławach. Wyniki trójmiejskich próbek wskazywały na wirusa grypy. W komunikacie nie podano jednak typu wirusa — badania mające na celu ustalenie tych informacji były w toku.
26 czerwca GLW wydał kolejny komunikat. W Puławach przebadano również próbki pochodzące z Lublina i Poznania. W sumie, razem z materiałem od trójmiejskich kotów, w instytucie przebadano 11 próbek. 9 z nich dało dodatni wynik w kierunku H5N1. Nie jest jednak znane źródło zakażenia.
Zalecenia dla opiekunów kotów
W konsekwencji GLW zaleca stosowanie się do następujących zasad bezpieczeństwa:
- Utrzymywanie, jeżeli to możliwe, kotów w domach;
- Ewentualne wypuszczenie zwierzęcia na balkon, taras powinno być poprzedzone myciem podłoży z użyciem standardowych detergentów;
- Zapobieganie kontaktom kotów z innymi dzikimi zwierzętami, w tym ptakami;
- Zapobieganie kontaktom kotów z obuwiem, które używane jest poza domem;
- Karmienie kotów pożywieniem pochodzącym wyłącznie ze znanych źródeł;
- Mycie rąk po kontakcie ze zwierzętami (zachowanie standardowych zasad higieny po przyjściu z dworu).
Choroba kotów — objawy
W przypadku zaobserwowania niepokojących objawów, takich jak:
- otępienie,
- sztywność kończyn,
- duszność,
- źrenice o różnej średnicy,
- źrenice niereagujące na światło,
- drgawki,
- ataki padaczkowe,
należy niezwłocznie udać się z kotem do lekarza weterynarii.
Media społecznościowe
Na Facebooku utworzyła się grupa „dochodzeniowa” zrzeszająca ponad 4,5 tys. internautów poszukujących odpowiedzi na nurtujące pytania. Rozumiemy, iż temat ten wywołuje duże emocje. Przestrzegamy jednak przed bezkrytyczną wiarą w informacje udostępniane w mediach społecznościowych. Przypadki opisywane na takich grupach mogą być multiplikowane, co daje mylne wrażenie o skali problemu i napędza niepotrzebnie emocje. W komentarzach w mediach społecznościowych obserwujemy również liczne narracje odnoszące się do wojny w Ukrainie czy szczepionek przeciw COVID-19. Apelujemy, by informacje czerpać wyłącznie ze sprawdzonych źródeł.
Źródła:
I Komunikat GLW: https://www.wetgiw.gov.pl/main/komunikaty/-Komunikat-Glownego-Lekarza-Weterynarii-ws.-rzekomych-zakazen-kotow-domowych-wirusem-grypy-ptakow/idn:2277
Pismo Zastępcy Głównego Lekarza Weterynarii: https://www.vetpol.org.pl/images/pismo_do_KIL-W_w_sprawie_zaka%C5%BCe%C5%84_kot%C3%B3w.pdf
PWLW: https://www.gdansk.wiw.gov.pl/komunikat/2439
II Komunikat GLW: https://www.wetgiw.gov.pl/main/aktualnosci/Oswiadczenie-GLW-ws.-zakazen-kotow-domowych/idn:2280
III Komunikat GLW: https://www.wetgiw.gov.pl/main/komunikaty/Komunikat-III-GLW-w-sprawie-choroby-kotow/idn:2283
Animallab: https://biuletynimm.pl/1992308810/C8D0MX/z/t
SpecVet: https://www.facebook.com/przychodnia.specvet/posts/pfbid0mfXfpYQxkaZJhSRcTtTczxigCdJFmm9ZC5tqmi4DVfhXTYYbfgsz3TJnH7HieG9Sl