Stróż Podwórza

Stary stróż bramy, Stanisław Mikołajczyk, siedział w swej przybudówce przy bramie wjazdowej i patrzył, jak deszcz stukocze w rozgrzany asfalt. Para unosiła się z ziemi tak gęsto, iż zdawało się, iż zaraz zza rogu pojawi się nie czarny samochód kolejnego lokatora, ale zjawa jeździego na bladym koniu. Powietrze było ciężkie, wilgotne i słodkawe od zapachu mokrej lipy.

Otworzył małe okienko, by przewietrzyć wnętrze, i natychmiast wpadła rozpalona letnia burza. Stanisław wziął łyk przestudzającej herbaty z szklanki o wyciętych krawędziach i sięgnął po radiowęzeł. Złapał jakąś zapomnianą falę, na której chrypliwy baryton śpiewał o miłości i czereśni. W taką pogodę łatwo było myśleć. A o czym miałby myśleć?

Od piętnastu lat strzegł tego cichego, zamkniętego podwórka, będąc świadkiem jego małych dramatów i radości. Wiedział, iż rodzina z mieszkania nr 45 wiecznie kłóci się o poranek, bo zawsze wybucha jak rozgrzany garnek, a on powoli jęczy za nimi wzdłuż korytarza. Wiedział, iż rudy kot z drugiego klatki, zwany przez sąsiadów Rudy, w rzeczywistości ma na obroży imię Genadiusz. Wiedział też, iż nastolatek z jedenastego piętra potajemnie pali za rogiem, myśląc, iż nikt go nie widzi.

Jego przybudówka była swego rodzaju centrum wszechświata. Tu przywożono zgubione klucze, tu przybiegały dzieci, prosząc o telefon do rodziców, gdy ci zapomnieli ich odebrać ze szkoły. Pewnego razu przyniesiono małego szczeniaka w kartonowym pudełku. Stanisław przygarnął go. Teraz pies o imieniu Puszek spoczywał w przybudówce, mrucząc w locie.

Drzwi przybudówki skrzypnęły. Na progu stała cała przemoczona dziewczynka, osiemnastuletnia Bogna z mieszkania nr 33, w rękach trzymając splątany bukiet mniszków i jakiejś przydrożnej trawy.

Dzień dobry wyszeptała. To dla pana.

Dla mnie? zdziwił się Stanisław. Skąd to wziąć?

Mama mówi, iż pan zawsze nas wyciąga. A tata twierdzi, iż pan jest filarem tego podwórka. Nie wiem, co to filar, ale pewnie coś bardzo ważnego, jak słup, który wszystko podtrzymuje.

Stanisław wziął bukiet. Mniszki od dawna straciły białe płatki, zostawiając same zielone łodygi, ale wciąż pachniały miodem i dzieciństwem.

Usiądź, wytrzyj się mruknął, wskazując na stołek. Chcesz herbaty?

Dziewczynka skinęła głową, zrzucając mokre sandały. Podlał ją herbatą w żelaznym kubku z wizerunkiem niedźwiedzia. Siedzieli w milczeniu, słuchając, jak deszcz cichnie, przeistaczając się w miękki, kołyszący szept. Puszek wybudził się i węszył w dłoni Bogny, domagając się uwagi.

Dlaczego pan zawsze tu jest? zapytała, przyglądając się starym kalendarzom na ścianie.

Żeby takie jak ty nie ginęły odpowiedział Stanisław. I żeby klucze się znajdowały. I żeby Genadiusz wracał do domu na czas.

Jesteś jak superbohater stwierdziła Bogna poważnie.

Jestem odparł równie poważnie. Tylko płaszcza nie dostałem. Dostali mi tę przybudówkę i bramę wjazdową.

Pożegnał dziewczynkę przy klatce, gdy deszcz już całkiem ustał. Wracając, zauważył, iż zza rogu wyłonił się właśnie ten sam nastolatek. Chłopak się wstrząsnął, zobaczywszy go, i nerwowo wcisnął rękę z papierosem do kieszeni.

Nie chowaj, powiedział Stanisław. Widać to i pachnie.

Nie powiesz mamie? wymamrotał przerażony.

Po co? To twoja sprawa. Ale płuca też twoje. Myśl.

Staniszł minął chłopca, zostawiając go w lekkim szoku.

Wieczorem, gdy niebo wyłoniło się ciemnoniebieskie, a w kałużach rozbłysły pierwsze gwiazdy, Stanisław zamykał bramę. Rzucił ostatnie spojrzenie na podwórko już cichnące, zasypiające. W oknach rozbłyskiwały światła, ktoś śmiał się przy otwartym oknie, w powietrzu unosił się zapach smażonych ziemniaków i koperku.

Pogłaskał Puszka po głowie, zgasił światło w przybudówce i zamknął drzwi na klucz. Zwykły dzień dobiegł końca. Nic nadzwyczajnego się nie stało. Nikt nie dziękował, jego imię nie pojawiło się w gazetach. ale był tym filarzem. Tym, co trzyma. Tym, do którego można przyjść z bukietem pomiętych mniszków w najbardziej deszczowy dzień.

I to było ważniejsze, niż się pierwsze wydawało. Szedł do swojego małego mieszkania w tym samym podwórzu, czując się nie tylko stróżem, ale właścicielem małego, ale bardzo ważnego wszechświata.

Następnego poranka czekała go nieprzyjemna niespodzianka. Ktoś w nocy wgniótł przybudówkę. Na boku prostego budynku stała wgłębienie, jakby wjechał samochód, a drzwi otwierały się z trudem, zgrzytając dolnym rogiem o asfalt.

Puszek, spanikowany, kręcił się przy nogach, węszył po uszkodzonym metalu i cicho skomlał. Stanisław objechał przybudówkę, dotknął wgniecenia i zmrużył oczy w ocenie. Nie zaczął nikogo ganić w pustkę i nie szukał winowajcy. Po prostu westchnął, otworzył skrzypiące drzwi i zabrał się do porannej herbaty. Problem trzeba rozwiązać, a nie dyskutować.

Pierwsza, która zauważyła zdarzenie, była oczywiście Bogna. Szła na letni plac z jasnym plecakiem.

Ojej! zatrzymała się, szeroko otwierając oczy. Wasz domek został pobity!

Nic, naprawimy odpowiedział spokojnie stróż. Domek, jak człowiek, też może dostać siniaka. Ważne, by w środku wszystko było w porządku.

Wieść w cichym podwórzu rozeszła się błyskawicznie. Do przybudówki zaczęli podchodzić mieszkańcy.

Stanisławie, co to za bezczelność? oburzyła się starsza pani z trzeciego klatki, Galia Nowak. Nocą ktoś krążył, hałasował swoim samochodem, słyszałam! To chyba oni!

Trzeba to zgłosić na policję, niech się tym zajmą zasugerował ktoś.

Nie na policję przerwał Stanisław. Załatwimy to sami.

Podszedł wtedy wspomniany nastolatekpalacz, Darek. Ręce w kieszeniach, wzrok z kąta, ale w oczach szczery zainteresowanie.

Mocno wgnieciony stwierdził, starając się zachować obojętność. Młotkiem po drugiej stronie da się naprawić.

Stanisław spojrzał na niego z nową ciekawością.

Znasz się?

Z ojcem w garażu czasem kombinujemy wzruszył ramionami Darek.

Wtedy wydarzyło się coś niezwykłego. Podwórko, zwykle rozproszone i żyjące własnym życiem, nagle zjednoczyło się wokół jednego celu naprawy przybudówki. Galia przyniosła domowe pierożki na siłę. Mężczyzna z mieszkania nr 12, zawsze w pośpiechu i z groźnym wyrazem twarzy, Aleksy, miał w piwnicy farbę samochodową idealnie zieloną, pasującą do koloru. Przyniósł też mały podnośnik, by delikatnie wyprostować metal.

Darek okazał się głównym inżynierem. Obejrzał uszkodzenie, pochylił się i wydał werdykt:

Podnośnikiem nie wystarczy. Trzeba od wewnątrz dociskać i uderzyć młotkiem. Ktoś ma łom?

Znaleziono łom. Praca ruszyła. Stanisław stał z boku, pił herbatę i patrzył, jak jego przybudówka, mała twierdza, jest ratowana przez cały ludowy oddział. choćby GenadiuszRudy przyszedł i usiadł na chodniku, obserwując z wyglądem królestwa inspektora.

Bogna biegała wokół, podając narzędzia, segregując je na duże, małe i bardzo błyszczące. Puszek merdał ogonem i szczekał przy każdym uderzeniu młotka, biorąc najaktywniejszy udział.

Do południa najgorsze już było za sobą. Wgniecenie prawie się wyrównało, pozostały jedynie drobne ślady. Aleksy, spocony, ale zadowolony, przygotowywał podkład i farbę.

Będzie jak nowy, Stanisławie! zawołał, szeroko się uśmiechając. Stanisław w odpowiedzi podniósł swój szklany kubek z herbatą gest, który znaczył więcej niż słowa.

W tym momencie podjazd wjechał czarny, błyszczący SUV. Okno po stronie kierowcy opadło, a z wnętrza wyłoniła się czerwonoczerwona twarz, jeszcze nie do końca obudzona.

Hej, stróż! Otwórz bramę, co tu się dzieje? Nie macie nic do roboty?

Wszyscy zamarli. To był najgłośniejszy lokator z najwyższego piętra, zawsze niezadowolony i ciągle w pośpiechu. Ten, którego hałaśliwy samochód, według Galii, przyciągnął nocnych wandali.

Stanisław powoli wyszedł z przybudówki. Nie spieszył się do panelu sterowania. Spojrzał najpierw na mężczyznę w samochodzie, potem obszedł wzrokiem zebranych: Bognę z szeroko otwartymi oczami, Darka z młotkiem w ręku, Aleksa z pędzlem, Galię z pierożkami.

Poczuł się nie stróżem, a kapitanem okrętu.

Droga objazdowa wolna powiedział spokojnie. Ta brama zostanie zamknięta. Przerwa techniczna.

Co?! wybuchł kierowca. Ja ci

My tu przerwał go nagle Aleks, robiąc krok naprzód. Jego głos był cichy, ale stanowczy. Otrzepał ręce o szmatę. Naprawiamy. Omijajcie.

Mężczyzna w SUVie zamarł. Spojrzał na zgromadzonych: na mężczyznę z pędzlem, na nastolatka z młotkiem, na staruszkę z surowym wyrazem twarzy, na dziecko. Zrozumiał, iż są razem. Że przybudówka to nie tylko przybudówka. Zafrasował, po czym samochód gwałtownie odwrócił się i odjechał na objazd.

Zapanowała cisza, po której Darek nie wytrzymał i wydał fuczny chichot, który przerodził się w głośny śmiech. Dołączyła do niego Bogna, potem Galia. choćby Aleks uśmiechnął się.

Stanisław wrócił do panelu i otworzył bramę. Zagrożenie przeminęło. Spojrzał na swoją przybudówkę. Tak, teraz nosiła walny bliznę, którą niedługo zakryje świeża farba. ale ta blizna nie była świadectwem głupoty, ale znakiem czegoś innego. Znakiem tego, o czym zawsze domyślał się w pełni dopiero dziś.

Był nie tylko stróżem. Był tym, wokół którego to podwórko, nieświadomie, zespalało się w jedność. Skleiło się, jak pęknięta filiżanka, niewidzialnym, ale solidnym klejem. A jego przybudówka była centrum tego małego świata. I on strzegł go.