Ślimaki uaktywniają się wiosną, kiedy rośnie wilgotność powietrza i temperatura gleby (powyżej 5°C). Potrafią sobie pełzać często aż do późnej jesieni, zwłaszcza w wilgotne, deszczowe dni oraz wieczorami i nocą. Sprzyjają im umiarkowane temperatury (10-20°C), dostępność młodych roślin oraz liczne kryjówki w postaci gęstej roślinności np. trawy czy resztek organicznych.
Dlaczego czasem jest tak dużo ślimaków w ogrodzie i po co z nimi walczyć?
W polskich ogrodach największe szkody wyrządzają inwazyjny, pomarańczowobrązowy ślinik luzytański oraz inne ślimaki nagie (bezskorupowe) jak ślinik wielki czy różne gatunki pomrowów (np. beżowoszary pomrowik plamisty). Ślimaki skorupowe, np. winniczek (który jest pod częściową ochroną), są zwykle mniej szkodliwe dla upraw.
Duża liczebność ślimaków bywa wynikiem sprzyjających warunków pogodowych, takich jak łagodne zimy i deszczowe lata. Idealnie wspierają ich rozwój i rozmnażanie. Każdy ślimak jest obojnakiem i może złożyć setki jaj, a to prowadzi do szybkiego wzrostu populacji, szczególnie gdy w ogrodzie brakuje ich naturalnych wrogów (np. jeży, ropuch, ptaków) i mają pod dostatkiem pożywienia oraz schronienia.
Choć ślimaki pełnią istotną rolę w ekosystemie np. przy rozkładaniu martwej materii organicznej (liście, drewno, grzyby itd.), to ich nadmiar może gwałtownie przerodzić się w "katastrofę" ogrodniczą. Nie chodzi więc tylko o same kwestie estetyczne.
Zjadają młode pędy warzyw, liście roślin ozdobnych, a choćby korę sadzonek drzew i krzewów. Mogą też przenosić choroby roślin, a niektóre gatunki (jak ślinik luzytański, który pojawił się w Polsce w 1987 r.) są szczególnie trudne do opanowania i wypierają rodzimą faunę.
Jakie są skuteczne, tanie i ekologiczne sposoby na ślimaki?
Zamiast sięgać po środki chemiczne, które mogą zaszkodzić zwierzętom domowym i pożytecznym organizmom w glebie, warto postawić na przyjazne środowisku metody walki z tymi mięczakami. Mają swoje wady, ale potrafią być skuteczne.
Pułapki piwne
To nie żart, ale sposób polecany przez wielu ogrodników. Zakop słoik na równi z powierzchnią gleby i wlej do niego piwo. Jego zapach przyciąga ślimaki, które wpadają do środka i toną (należy je opróżniać codziennie). W pułapce mogą niestety ginąć też inne, bardziej pożyteczne owady.
Przynęty z ogórka lub melona
Skórki owoców czy warzyw pozostawione na noc też działają na nie jak magnes. Rano wystarczy zebrać ślimaki z przynęty i manualnie usunąć je z naszego ogrodu. Najlepiej w rękawiczkach.
Spray czosnkowy
Wystarczy rozgnieść kilka ząbków czosnku (można też użyć blendera), zmieszać je wodą i spryskać nią rośliny, które chcemy chronić. Intensywny zapach skutecznie odstraszy nieproszonych pożeraczy. Zadziała też na inne szkodniki, np. mszyce.
Rośliny odstraszające
Możemy zasadzić też rośliny, których ślimaki nie lubią ze względu na ich zapach, smak lub strukturę liści. jeżeli będą rosnąć w pobliżu innych narażonych roślin, to mogą pomóc w ich ochronie. Lawenda, naparstnica, szałwia, cebula i inne zioła to przykłady roślin (poza oczywiście czosnkiem), które często wymienia się w kontekście odstraszania ślimaków.
Ziemia okrzemkowa
Ziemia okrzemkowa (diatomit) składa się ze skorupek jednokomórkowych glonów. Działa mechanicznie – ostre krawędzie skorupek kaleczą delikatną skórę ślimaków, prowadząc do ich odwodnienia i śmierci. Należy ją rozsypać wokół grządek i odnawiać po deszczu, bo działa tylko, gdy jest sucha. Zwalczy też inne szkodniki, a także będzie niezłym nawozem.
Naturalni wrogowie
Jeże, żaby, ptaki (kosy, drozdy) i chrząszcze (biegaczowate) to naturalni wrogowie ślimaków. Przyciągając je przez stworzenie im schronienia lub warunków – np. oczko wodne, karmniki czy kopczyki z liści – wspierasz ekologiczną równowagę, a także zapobiegasz pladze ślimaków.
Które sposoby na ślimaki nie działają?
Często w internecie polecane jest rozsypanie skorupek jaj lub soli, ale w praktyce powinniśmy je odpuścić. Skorupki mogą stanowić jedynie "ciekawostkę", a nie barierę (lepsza w tym jest ziemia okrzemkowa). Co z solą? Owszem, może zabijać je przez odwodnienie, ale bardzo szkodzi też glebie. Tak więc to broń obosieczna.
Przedstawionych wyżej sposobów walki ze ślimakami to metody uznawane za ekologiczne i skuteczne, ale tylko w przypadku niewielkiego nasilenia problemu. Można je jednak stosować również profilaktycznie (np. sadząc odstraszające rośliny lub wspierając naturalne drapieżniki), by zapobiec inwazji ślimaków w przyszłości.