Sałata w doniczce – uprawa sałaty na balkonie

Zdjęcie: Sałata w doniczce – Uprawa sałaty na balkonie

Sałata w doniczce? Ależ oczywiście! Jest mnóstwo odmian sałaty siewnej, które można mieć na wyciągnięcie ręki choćby wówczas, gdy nie jest się właścicielem ogrodu. Wystarczy parapet w domu choć lepiej udaje się uprawa sałaty na balkonie. Sałata jest bardzo wdzięcznym warzywem liściowym, którego uprawę ogarnie choćby kompletny laik.

Sałata w doniczce – wybór odmiany

W zasadzie w doniczce uprawiać można wszystkie gatunki i odmiany sałaty. Wszystko zależy od tego ile mamy miejsca i jak duże i głębokie donice czy skrzynki możemy tam zmieścić. Zaczniemy więc od odmian, które nie potrzebują zbyt wiele miejsca. Ale i te bardziej okazałe, nie mając przestrzeni nie będą się same z siebie zbyt mocno rozrastać. Zresztą zanim to nastąpi i tak sałata zdąży pojawić się już na talerzu.

W sklepach można kupić sałaty dedykowane uprawom w pojemnikach – tzw. “Sałata na listki”. Taki chwyt marketingowy, bo wysiane w gruncie albo w dużym pojemniku uzyskają pokaźne rozmiary, dokładnie takie jakie dana odmiana jest w stanie uzyskać. Ale to nie oznacza, żeby jej nie kupować do małych doniczek

Co ważne przy zakupie nasion sałaty, to informacja znajdująca się na opakowaniu czy jest to odmiana wczesna, średnio wczesna, późna lub zamiennie wiosenna, letnia, jesienna czy zimowa. Trzeba wybrać odpowiednią odmianę do odpowiedniej pory roku, bo choćby nasiona odmian letnich nie wzejdą we wczesnowiosennym chłodzie. Trzeba będzie na wschody długo czekać, bo mają wyższą temperaturę kiełkowania.

Rodzaje sałaty do uprawy w doniczkach:

Mieszanki sałat Baby Leaf

W sklepach są dostępne gotowe mieszanki sałat, dedykowane zwłaszcza uprawom w doniczkach, skrzynkach czy innych pojemnikach. Niby są to miniatury sałat, ale tak naprawdę to normalne odmiany, które wysiane w gruncie dadzą dorodne okazy. Natomiast dość ciasno wysiane w donicy będą po kilku tygodniach gotowe do zrywania. Zrywa się pojedyncze listki, a nie wyrywa sałat z korzeniami, co sprawia, będą przyrastały nowe. Dzięki czemu można korzystać z sałaty przez wiele tygodni.

W takich mieszankach najczęściej znaleźć można odmiany: ‘Lollo Rossa’, ‘Parris Island’, Amerikanischer Brauner’, ‘Red Salad Bowl’, ‘Salad Bowl’, ‘Australische Gele’ oraz ‘Rouge Grenobloise’.

Do tych mieszanek sałat często dodawane są nasiona rukoli i rukwi wodnej, które przez wielu również uważane są za rodzaje sałat, choć nimi nie są. Natomiast fajnie podkręcają smak takich mieszanek.

Salata liściowa

W niewielkich pojemnikach najlepiej sprawdza się uprawa sałaty liściowej, do których zaliczają się:

• sałata dębolistna
• sałata listkowa
• sałata strzępolistna

Są to sałaty, które nie zawiązują główek, ale tworzą luźne rozety. Mają różną budowę liści – przypominającą liście dębu, albo liście kędzierzawe, postrzępione lub całobrzegie. Mogą być w najróżniejszych odcieniach zieleni, czerwieni czy brązów. Różnią się od siebie również smakiem: mogą mieć posmak orzechowy, mniej lub bardziej słodkawy albo mniej lub bardziej goryczkowy.

Najczęściej są to odmiany średnio wczesne, których nasiona kiełkują w glebie o temperaturze 14-15°C, wysiewa się je więc na przełomie marca i kwietnia. A, iż ziemia w skrzyneczkach na słońcu nagrzewa się szybko, to dość gwałtownie zaczynają kiełkować. I choćby jeżeli przyjdą chłodniejsze dni, to siewki są na tyle wytrzymałe, iż dają radę przetrwać. Można je chronić dodatkowo przykrywając skrzyneczkę agrowłókniną.

Odmiany warte uwagi:

• sałata liściowa ‘Verala’ – dębolistna, czerwona
• sałata liściowa ‘Grand Rapids’ – dębolistna, zielona
• sałata liściowa ‘Aleppo’ – strzępolistna, jasnozielona
• sałata liściowa ‘Lollo Rossa’ – strzępolistna, czerwona
• sałata liściowa ‘Black Seeded Simpson’ – listkowa, zielona

Sałata głowiasta

Uprawa sałaty głowiastej na balkonie to już poważniejsze wyzwanie. A to dlatego, iż sałaty te potrzebują więcej miejsca. Do sałat głowiastych zalicza się sałata masłowa (odmiany: ‘Królowa Majowych’, ‘Bona’) oraz sałata lodowa vel sałata krucha (odmiany: ‘Królowa Lata’, ‘Juleczka’, ‘Carmina’). Ta pierwsza tworzy duże rozety, natomiast ta druga, pokaźnej wielkości główki. jeżeli jednak na balkonie mamy miejsce na większą skrzynkę, to nic nie stoi na przeszkodzie by i te sałaty uprawiać. Można też poświęcić na jedną sałatę jedną doniczkę i poustawiać je na kwietniku.

Sałata rzymska

Również sałata rzymska nie przysparza problemów w uprawie na balkonie. A warto poświęcić jej choćby małą skrzyneczkę, bo liście ma wyjątkowo smaczne, lekko gorzkawe. Do uprawy w doniczkach warto wybrać odmiany o mniejszych główkach, takich dorastających do 20 cm wysokości, a mianowicie: ‘Xanadau’, ‘Almudena’ czy czerwoną ‘Pander’

Uprawa sałaty na balkonie

Uprawa sałaty w doniczce od razu na balkonie to gwarancja, iż warzywa będą zahartowane i nie będą wiotkie, jak to często ma miejsce w uprawach parapetowych, gdzie sałata ma często zbyt mało światła. No i zanim wyniesie się rośliny z parapety na zewnątrz, warto je zahartować.

Nasiona wysiewa się na zewnątrz wówczas, gdy temperatura powietrza oscyluje w dzień w granicach kilkunastu stopni na plusie, a w nocy nie spada poniżej 7°C. Można taką uprawę przez jakiś czas okrywać białą agrowłókniną. Gdy sałata już wzejdzie, to niższe temperatury jej nie straszne, ale same nasiona do kiełkowania potrzebują ciepła.

Ziemia w doniczkach powinna być żyzna, najlepiej próchnicza lub kompostowa, albo może być to ziemia uniwersalna z dodatkiem piasku (3:1 – trzy części ziemi, jedna część piasku) o zbliżonym do obojętnego pH. Głębokość siewu to 1-1,5 cm, a gęstość siewu zależy od tego jaką formę mają mieć sałaty. Jeśli na drobne listki, to wysiewa się dość gęsto, a jeżeli mają to być dorodna główki to tych nasion nie wysiewa się w donicy zbyt wiele, ale też nie może ich być mało, bo w razie, gdyby nie wszystkie wzeszły to zostaniemy bez sałaty. Gdy będą wysiane zbyt gęsto, to po wzroście można je przerwać i np. zasadzić do pojedynczych doniczek. Można je też od razu zużyć choćby kładąc na kanapki.

Sałata w doniczce – uprawa z rozsady

Nie ma konieczności by uprawa sałaty na balkonie była poprzedzona tworzeniem rozsady. Najwygodniej jest sałatę wysiać wprost do skrzyneczek czy doniczek i postawić na balkonie.

Jeśli jednak zdecydujemy się na uprawę sałaty z rozsady, to oczywiście zbiory będą szybciej, bo nasiona na rozsadę można wysiać już z końcem lutego lub na początku marca, a ciepło sprawi, iż bez problemu wykiełkują. Podłoże do nasion sałaty na rozsadę musi być lekkie, więc albo kupujemy takie, które służy do wysiewu nasion, ale ziemię uniwersalną mieszamy pół na pół z piaskiem. Bierzemy jakiś pojemnik plastikowy, wsypujemy tam ziemię i sypiemy nasionka na wierzch. delikatnie dociskamy je do podłoża i całość zraszamy odstaną wodą o temperaturze pokojowej. Pojemnik stawiamy na widnym i ciepłym parapecie.

Gdy siewki mają 2 listki delikatnie je wykopujemy po kilka , najlepiej widelczykiem, rozdzielamy i wsadzamy do docelowych pojemników. Zakopujemy je na taką głębokość, iż na wierzchu zostają tylko listki. Nie dociskamy mocno ziemi. I podlewamy delikatnie nie polewając samej sałaty. Podłoże powinno być stale umiarkowanie wilgotne, nie dopuszczamy ani do przesuszenia ani do przelania. Gdy temperatura na balkonie przekracza za dnia 10°C, wówczas rozsadę należy wynosić na dzień, żeby się zahartowała. Jeśli zaś już i nocą zacznie przekraczać 10°C, to nasza sałata może już spokojnie zamieszkać na balkonie. I choćby jeżeli temperatura się obniży, to będzie już na tyle zahartowana, iż nic się jej nie stanie.

Pielęgnacja sałaty w doniczce

Sałata na balkonie nie powinna stać w pełnym słońcu, bo zacznie wybijać w pędy kwiatostanowe. Nie ma też potrzeby jej nawożenia, jeżeli zadbaliśmy o w miarę choć żyzną ziemię. Można ją ewentualnie zasilić wodą z dodatkiem biohumusu. Uprawę sałaty na balkonie należy systematycznie, ale umiarkowanie podlewać.

Fot. główna: depositphotos.com