Rzodkiew japońska – Daikon – uprawa i zastosowanie

Zdjęcie: Rzodkiew japońska daikon

Rzodkiew japońska vel Daikon (Raphanus sativus var. longipinnatus) jest kultywarem rzodkwi zwyczajnej i należy do rodziny kapustowatych. Choć nazwa wskazuje jakoby pochodziła z Japonii, to trafiła tam z obszarów basenu Morza Śródziemnego. Natomiast do Japonii rzodkiew ta trafiła ponad tysiąc lat temu i stała się jednym z najczęściej uprawianych i spożywanych warzyw. U nas jest mało znana i rzadko się ją uprawia. A szkoda, bo jest to roślina nie tylko smaczna ale i bardzo wartościowa, choćby bardziej niż popularna u nas rzodkiewka.

Jak wygląda rzodkiew japońska – daikon

Rzodkiewka japońska przypomina wyglądem naszą marchew – tyle, iż taką dużych rozmiarów, przerośniętą i białą. Można jednak spotkać odmiany kuliste, cylindryczne i podłużne barwy nie tylko białej ale i żółtej, zielonej a choćby czarnej. Korzenie typowych odmian daikon osiągają długość od 15 do 30 cm a ich średnica to 10-15 cm.

Liście rzodkiewki japońskiej maja soczyście zielony kolor i jasnozielone, łodyżki i w przeciwieństwie do naszej rzodkiewki korzenie nie mają żadnych różowych czy też czerwonych przebarwień. Ich skórka jest delikatna i gładka.

Można jeść zarówno korzeń japońskiej rzodkiewki jak i jej liście. Daikon ma ostrawy, słodkawy, rzodkiewkowy smak i jest bardzo soczysta.

Rzodkiewka japońska nie wykazuje tendencji do parcenia jak ma to miejsce w przypadku naszej rzodkiewki, dlatego też można na dłużej pozostawiać ją w gruncie.

Uprawa rzodkwi japońskiej

W przeciwieństwie do naszej rzodkiewki, która jest rośliną dnia krótkiego i najlepiej jest ją uprawiać wiosną i pod koniec lata, rzodkiew daikon jest warzywem dnia długiego i najlepiej jest ją uprawiać latem. Choć oczywiście są odmiany mieszańcowe, które z powodzeniem można zacząć wysiewać już w kwietniu.

Ponieważ warzywo to ma długi korzeń, trzeba dobrze przygotować podłoże pod jej uprawę. Trzeba je głęboko przekopać i dobrze spulchnić. jeżeli ziemia jest gliniasta należy wymieszać ją z piaskiem i kompostem, gdy zbyt piaszczysta to i w tym wypadku kompost będzie doskonałym rozwiązaniem. Daikon wymaga bowiem gleby żyznej, zasobnej w składniki pokarmowe. Jeśli nie zapewnimy jej optymalnych warunków korzenie będą ulegały deformacji.

Jeśli nie kupimy nasion mieszańców, które można wysiewać w różnych terminach, to generalnie nasiona rzodkwi japońskiej wysiewa się w lipcu. Inne terminy spowodują, iż roślina będzie tworzyć pędy kwiatostanowe z dużą szkodą dla korzenia.

Jeśli gleba została dobrze przygotowana i nawieziona, to rzodkiew daikon nie potrzebuje systematycznego zasilania. Dobrze jest uprawę od czasu do czasu podlać wodą z biohumusem, albo podsypać kompostem. najważniejsze jest w uprawie daikon jej podlewanie. Podłoże nie może przesychać, musi być wciąż umiarkowanie wilgotne.

Pierwsze zbiory mają miejsce po ok. 50 dniach w zależności od odmiany i warunków uprawy, a ostatnie rzodkiewki można zebrać gdzieś po 100 dniach.

Właściwości rzodkwi japońskiej

Daikon jest warzywem niskokalorycznym, zawierającym sporo witamin: C, z grupy B (B1, B2, B7, B9 – kwas foliowy), minerałów: potas, sód, magnez, fosfor, miedź, żelazo, wapń. Oraz inne składniki odżywcze jak białko roślinne, błonnik, węglowodany. W swoim składzie ma również aktywny enzym wspierający trawienie ciężkostrawnych potraw. A także składniki o działaniu moczopędnym i przeciwobrzękowym. Do tego wspiera leczenie przeziębień, podnosi odporność organizmu, oczyszcza organizm z toksyn a choćby zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwór.

Zastosowanie rzodkwi japońskiej daikon

Rzodkiewka japońska daikon ma wiele zastosowań. Można jej korzeń i liście jeść na surowo, dodając do kanapek czy też do surówek. Korzeń można również suszyć, marynować, a liście dodawać do dań na gorąco. Możliwości wykorzystania daikon jest bardzo wiele.

Liście rzodkwi japońskiej można wykorzystać w następujący sposób:

• zrobić zupę-krem
• przyrządzić jak szpinak z masłem, czosnkiem i śmietaną
• można je dusić wraz z mięsem

Korzeń rzodkwi japońskiej można wykorzystać w następujący sposób:

• można go zetrzeć i dodać do sałatki wiosennej
• można go dodać do zupy jarzynowej
• można go dusić wraz z mięsem, smażyć, grillować i piec
• Zupa miso (misoshiru) – cudowna zupa japońska z wykorzystaniem korzeni i liści rzodkiewki japońskiej
• można wraz z innymi warzywami stworzyć kimchi
• można suszyć i traktować jako przyprawę
• można z nich zrobić frytki i podawać z dipem czosnkowym
• można je kisić tak samo jak przygotowuje się kiszone ogórki czy kiszoną rzodkiewkę
• można daikon marynować – nowi wówczas nazwę oshinko i jest bardzo popularnym dodatkiem do sushi, do kanapek czy obiadu

Przepis na marynowaną rzodkiew diakon

• 0,5 kg rzodkwi japońskiej (już po obraniu)
• 300 ml wody
• 300 ml octu ryżowego
• 90 g cukru
• 1 płaska łyżka soli
• 3 ząbki czosnku
• 1 czubata łyżeczka kurkumy
• 2 liście laurowe
• 1 płaska łyżeczka kolorowego pieprzu

Wodę wlewamy do garnka, dodajemy wszystkie dodatki oprócz octu ryżowego, mieszamy i doprowadzamy do wrzenia i gotujemy kilka minut na małym ogniu. Zdejmujemy z palnika i po kilku minutach dodajemy ocet ryżowy (nie zastępujemy go naszym octem spirytusowym, bo marynata dość znacząco zmieni smak).

Rzodkiewkę kroimy w plastry średniej grubości, wkładamy do słoików i zalewamy przygotowaną już, mocno ciepłą zalewą, tak by były całkowicie nią przykryte i zakręcamy nakrętki. Gdy całość jest chłodna, wstawiamy do lodówki i po 2 dniach mamy gotowy dodatek do sushi, dań mięsnych czy kanapek.

Odmiany rzodkwi japońskiej

Większość odmian daikon w naszych sklepach to odmiany mieszańcowe. By nie mieć problemu z wybijaniem pędów kwiatostanowych trzeba dobrać odpowiednią odmianę do miesiąca wysiewu. I tak:

• z początkiem kwietnia aż do połowy maja można wysiewać: ‘Hayabutori-Tokinashi’, ‘Silver Star’, ‘April Cross’, ‘Shigatsu-Wase’
• po 20 czerwca do początków lipca można wysiewać: ‘Minowase Summer Cross’, ‘Shin-Hasshu’, ‘Haruao daikon’, ‘Hi-Light’
• w połowie lipca do końca miesiąca można wysiewać: ‘Okura’, ‘Tama Winter’, ‘Aokubi Miyashige Nagafuto’

Fot. główna: Public Domain, commons.wikimedia.org