1 rok temu
Świat wodnych stworzeń zawsze budzi wielkie zainteresowanie. Jest niedostępny i tajemniczy, a często choćby przerażający. Jednak wśród morskich toni możemy też znaleźć prawdziwe oazy pełne wielobarwnego życia – rafy koralowe.
Podwodny świat pełen koloru
Rafy koralowe to niesamowicie delikatny i różnorodny podwodny świat, który jest domem dla ogromnej ilości organizmów. Według naukowców jest jednym z najbogatszych ekosystemów na Ziemi! Najstarsze rafy mogą liczyć choćby setki tysięcy lat.
Ekosystemy te występują w większości w wodach tropikalnych i subtropikalnych, a największa rafa to Wielka Rafa Koralowa znajdująca się u wybrzeży Australii. Co ciekawe, astronauci będący na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej również mogą ją podziwiać. Dzięki wykorzystaniu specjalistycznego aparatu udało się ją sfotografować! Łatwo ją rozpoznać, bo znacznie kontrastuje z ciemnym kolorem głębin oceanu. Zdjęcia rafy z kosmosu wyglądają jak rozległe błękitne laguny.
Rafy koralowe zajmują około 1% powierzchni wszystkich oceanów. Mimo tak niewielkiego obszaru szacuje się, iż w różnym stopniu zależeć może od nich choćby ¼ wszystkich słonowodnych gatunków. Z tego względu ich istnienie jest niesamowicie ważne, jednak warunki, w których rafy koralowe mogą istnieć, są bardzo wymagające!
Do powstania rafy potrzebne jest bardzo ściśle określone otoczenie. Odpowiednia temperatura wody, która powinna być nie niższa niż 18 stopni, dostateczne nasłonecznienie, odpowiednia głębokość wody to wszystko jest ogromnie ważne i musi występować w ciągłej równowadze.
Dodatkowo rafy potrzebują wystarczającego zasolenia wody, więc zdecydowanie nie występują blisko ujść rzek i innych wód lądowych, a także wymagają dużego nasycenia wody tlenem.
Dopiero kiedy wystąpią opisane wyżej warunki, mogą zacząć tworzyć się podwodne magiczne lasy. A to wszystko dzięki… szkieletom! Obumarłe zwierzęta pozostawiają swoje wapienne resztki, które tworzą kolejne warstwy, a pośród nich zaczyna rozkwitać wielobarwne podwodne życie.
Koralowce – fundament rafy
Koralowce, mimo iż wyglądem mogą przypominać bardziej wodne rośliny, zdecydowanie zaliczane są do królestwa zwierząt. Prowadzą tak zwany osiadły tryb życia, czyli występują przyczepione do dna morskiego pod postacią polipów.
Ich ciało ma cylindryczny kształt i jednym końcem przyczepione jest na stałe do podłoża. Po drugiej stronie ciała występują czułki, które są zawsze gotowe i oczekują nadpłynięcia ofiary. W ten sposób koralowce zdobywają część swojego pokarmu.
Organizmy te mogą żyć samotnie, ale również w skupiskach – rafach – tworzą niezliczone kolonie organizmów. Koralowce posiadają szkielety z węglanu wapnia, które z czasem i obumieraniem jednych organizmów i pojawianiem się nowych tworzą całe organiczne struktury nazywane rafami.
Koralowce zdecydowanie nie cierpią na samotność. Wokół nich zamieszkuje ogromna ilość różnego rodzaju bezkręgowców i ryb. Jednak to nie wszystko – zdecydowanie najbliżej trzymają się one z glonami! Wspólnie tworzą niezwykły związek nazywany w przyrodzie symbiozą, a dokładnie mutualizmem, czyli wspólnym współżyciem co najmniej dwóch organizmów, które przynosi im korzyści.
W wyniku tej współpracy glony dostarczają koralowcom dodatkowych składników odżywczych wytwarzanych przez nich w procesie fotosyntezy. Czym odwdzięczają się koralowce? Zapewniają glonom bezpieczne i spokojne warunki do życia. Przyjaźń idealna, prawda?
Blaknięcie – czyli co zagraża rafom koralowym
Kolekcjonowanie koralowców jako pamiątek z podróży, do tego wyniszczający połów ryb to tylko początek problemów, z którymi w tej chwili mierzy się ekosystem raf koralowych. Na całym świecie coraz większym problemem staje się zanieczyszczenie wód, co zdecydowanie wpływa na wszystkie organizmy żyjące w oceanach i morzach. Do tego rafy są niszczone przez zabudowywanie wybrzeży pod turystykę i zmiany klimatyczne zachodzące w ostatnich latach na Ziemi.
Wszystko to prowadzi do niepokojącego zjawiska nazywanego blaknięciem raf koralowych. Niegdyś wypełnione kolorami podwodne krainy tracą swoją barwę przez utratę swoich najlepszych przyjaciół. Długotrwałe narażenie raf na stres, głównie na zmianę temperatury, powoduje zaburzenie związku między koralowcami a glonami, które nie tylko dostarczają im pokarm, ale także nadają kolor.
Dla większości gatunków ten ścisły związek jest konieczny do przetrwania. Bez wzajemnego wsparcia koralowce tracą składniki odżywcze, są bardziej wrażliwie, wolniej rosną i rozmnażają się, a w ostateczności umierają!
W ostatnich latach naukowcy obserwowali w wielu miejscach masowe blaknięcie raf koralowych. Wiele z nich zostało już utraconych bezpowrotnie. Ma to katastrofalne skutki dla organizmów wodnych, dla których rafy były bezpiecznym miejscem wśród morskiej toni.
Rafy koralowe to ogromne ekosystemy. Dla oceanów są tym, czym na lądzie są lasy tropikalne. Stanowią dom dla milionów organizmów. Jednak w tej chwili są zagrożone, do czego przyczyniliśmy się również my – ludzie. Pamiętajmy, iż nasza planeta to nasza odpowiedzialność!
Literatura:
https://www.nasa.gov/image-feature/great-barrier-reef-near-whitsunday-islands
https://www.nhm.ac.uk/discover/quick-questions/what-is-a-coral-reef.html
https://ocean.si.edu/ocean-life/invertebrates/corals-and-coral-reefs
https://www.noaa.gov/education/resource-collections/marine-life/coral-reef-ecosystems
https://education.nationalgeographic.org/resource/coral-reefs/
https://www.medianauka.pl/koralowce
https://www.nature.com/scitable/knowledge/library/coral-reefs-15786954/
