Prusznik niebieski – uprawa, pielęgnacja, rozmnażanie, odmiany

Zdjęcie: prusznik niebieski

Jeśli podobają nam się rośliny o niebieskich kwiatach, to w naszym ogrodzie nie może zabraknąć prusznika niebieskiego. Prusznik niebieski (Ceanothus impressus) to krzew z rodziny szakłakowatych (Rhamnaceae L.), pochodzący z z Ameryki Północnej, występujący endemicznie wzdłuż wybierza Kalifornii. Może być uprawiany w Polsce, jednak trzeba pamiętać, iż jest to krzew lubiący ciepło. jeżeli zdecydujemy się na jego uprawę, na pewno odwdzięczy nam się pięknymi, miododajnymi kwiatami.

Prusznik niebieski – charakterystyka

Prusznik niebieski dorasta do 3 metrów wysokości. Posiada wzniesione pędy, na których wyrastają skórzaste, lancetowate liście i zwarty pokrój. Większość jego odmian jest zimozielona, ale dostaniemy też takie, które będą gubić liście na zimę. Część z nich posiada również liście omszone po swojej spodniej stronie.

Kwitnienie jest charakterystyczne dla poszczególnych odmian. Dla większości z nich (a w momencie pisania tego artykułu odmian jest ponad 60) wiosną na krzewie zaczynają pojawiać się kwiaty i pozostają tam aż do połowy lata. jeżeli jednak chcemy wydłużyć kwitnienie, możemy wybrać do naszego ogrodu kilka odmian pruszników niebieskich, dostosowując je do okresów ich kwitnienia i cieszyć oczy pięknymi kwiatami przez dłuższy czas. Kolor kwiatów również zależny jest od odmiany. Najczęściej spotkamy te w kolorze niebieskim, rzadziej białym czy różowym. Prusznik niebieski na pierwszy rzut oka może przypominać lilaka, nie bez przyczyny jest on nazywany kalifornijskim bzem. Jednak kiedy już się przyjrzymy to zauważymy, iż kwiatostany prusznika są jednak mniejsze. Kiedy prusznik już zakwitnie, kwiaty utrzymają się na nim choćby przez 4 do 6 tygodni. Kwitnie bardzo gęsto, mocno obsypując całą roślinę kwiatami.

Prusznik niebieski dorasta do 2-3 metrów wysokości, przyrastając o 20-30 cm każdego roku, a więc stosunkowo szybko. Żywotność krzewu to od 10 do 15 lat, po tym okresie najlepiej wymienić roślinę na nową, ponieważ prusznik niezbyt dobrze znosi przycinanie. Jest to również roślina rozłożysta, nierzadko osiągająca większą szerokość aniżeli wysokość.

Piękne kwiaty to tylko jedna z zalet prusznika niebieskiego. Warto bowiem wspomnieć, iż oprócz niewątpliwych walorów kolorystycznych, posiadają one równie wysokie walory zapachowe. Potrafią naprawdę intensywnie pachnąć! Oprócz tego są to rośliny silnie wabiące wszelkie zapylacze. Przez cały okres kwitnienia spotkamy przy nich mnóstwo motyli, trzmieli i pszczół.

Wymagania i pielęgnacja prusznika

Prusznik niebieski to roślina lubiąca ciepło, dlatego musimy wybrać dla niego stanowisko słoneczne i osłonięte od wiatru. Najlepiej, gdyby podłoże było wapienne (lekkie i przepuszczalne), ale ten krzew poradzi sobie również na podłożu lessowym czy gliniastym. Uważać musimy przede wszystkim na podłoża gliniaste, które nie będą dobre do uprawy pruszników niebieskich.

Krzew sadzimy wiosną, kiedy miną już ostatnie przymrozki. Sadzonki umieszczamy w ziemi na głębokość odpowiadającą wysokości doniczki, w której rosły. jeżeli zaplanowaliśmy posadzenie większej ilości sadzonek, podczas wkładania ich do ziemi powinniśmy zachować około 50-centymetrowe odstępy, ponieważ roślina potrafi się mocno rozrastać na boki.

Prusznik niebieski nie posiada dużych wymagań co do pielęgnacji. Nie wymaga od nas częstego podlewania – dobrze znosi suszę. Warto jednak zadbać o nawodnienie pruszników w pierwszym roku po posadzeniu, aby zapewnić roślinie prawidłowe ukorzenienie. Nie jest to również krzew wymagający od nas częstego nawodnienia, dobrze jest przykryć glebę wokół krzewu warstwą ściółki (dobrze jest użyć np. kompostu), która zapobiegnie odparowywaniu wody, utrzyma wilgotność podłoża i dodatkowo nawiezie nasz krzew.

Dodatkowym atutem prusznika niebieskiego jest wiązanie azotu w glebie. To jeden z powodów, dla którego nie wymaga on od nas częstego nawożenia, a dodatkowo może dostarczać nawóz roślinom rosnącym w bliskim jego sąsiedztwie. To naprawdę doskonały, pięknie kwitnący krzew do ogrodu, także w Polsce – jeżeli nie zrazimy się jego wrażliwością na zimno.

Jak i kiedy przycinać prusznika niebieskiego?

Prusznik niebieski nie jest krzewem wymagającym przycinania, jednak po kilku latach od posadzenia prawdopodobnie sami uznamy, iż takie cięcie będzie niezbędne. Jak już wspomnieliśmy wcześniej, prusznik niebieski lubi zdrowo rozrosnąć się na boki, dlatego często będziemy chcieli nieco go przyciąć, aby nie zajął zbyt dużej części ogrodu. Cięcie wykonujemy zawsze już po przekwitnięciu. Dodatkowo możemy przyciąć prusznika od spodu, jeżeli chcemy to miejsce zagospodarować dla innych roślin.

Jak rozmnażać prusznika niebieskiego?

Prusznik rozmnożymy w sposób wegetatywny na dwa sposoby, w zależności od odmiany.

1. Rozmnażanie poprzez sadzonki zielne (niezdrewniałe) – wykonywane dla odmian zrzucających liście na zimę. Sadzonki pobieramy kiedy prusznik zawiąże kwiaty, czyli dla większości odmian będzie to okolica maja. Wybieramy pędy o długości od 10 do 15 centymetrów, które są na tyle twarde, iż będziemy mogli wcisnąć je w podłoże, ale jeszcze nie są zdrewniałe i jeszcze nie kwitną. Wybieramy pędy, które jeszcze nie zakwitły. Pobrane części rośliny sadzimy zaraz po ich zebraniu.
2. Rozmnażanie poprzez sadzonki półzdrewniałe – wykonywane dla odmian zimozielonych. Sadzonki przygotowujemy na koniec czerwca lub w lipcu, czyli już po przekwitnięciu (termin będzie tutaj również zależeć od odmiany). Wybieramy pędy, które zaczynają brązowieć u nasady i tniemy je na odcinki o długości od 10 do 15 centymetrów. Tak przygotowane sadzonki również sadzimy bezpośrednio do doniczki zaraz po ich zebraniu.

Jak przezimować prusznika niebieskiego?

Prusznik niebieski to roślina, która nie jest całkowicie mrozoodporna. Posadzona w gruncie powinna poradzić sobie z mrozami sięgającymi od 12 do 15 stopni Celsjusza, jednak musimy zawsze pamiętać o bardzo dobrym i dokładnym okryciu i zabezpieczeniu rośliny przed mrozem jeśli ma z powodzeniem zimować w gruncie w naszym umiarkowanym klimacie. jeżeli prusznik niebieski rośnie u nas w doniczce, wówczas już przy mrozach sięgających 5 stopni Celsjusza warto wnieść go do pomieszczenia aby nie zmarzł.

Odmiany prusznika niebieskiego

W artykule wspomnieliśmy o tym, iż istnieją odmiany prusznika niebieskiego, które będą gubić liście na zimę oraz takie, które te liście na zimę zachowują. Samych odmian jest kilkadziesiąt, jednak ze względu na swoją mrozoodporność, w Polsce dostaniemy sadzonki przede wszystkim czterech z nich, z czego najpopularniejsze są dwie: zimozielona odmiana ‘Victoria’ oraz zrzucająca liście na zimę odmiana ‘Gloire de Versailles’.

Zimozielone odmiany prusznika niebieskiego

• Prusznik niebieski ‘Victoria’ – dorasta do 3 metrów wysokości, kwitnie w czerwcu. Zdarza się, iż powtarza kwitnienie również jesienią. Jego kwiaty są w kolorze fioletowym.
• Prusznik niebieski ‘Cool Blue’ – jest to miniaturowa odmiana prusznika, dorastająca zaledwie do 50 cm wysokości. To niewiele, porównując ją z innymi odmianami. Oprócz nietypowej wysokości, charakteryzuje się także dekoracyjnymi liśćmi. Jej kwiaty są jasnoniebieskie, zakwita od maja do czerwca.
• Prusznik niebieski ‘Concha’ – odmiana dorastająca do 3 metrów wysokości oraz 3 metrów szerokości. Jej kwiaty są koloru granatowego, zakwita najczęściej na przełomie czerwca i lipca. W przypadku tej odmiany kwiaty mogą utrzymywać się na krzewie choćby do jesieni.

Odmiany prusznika niebieskiego gubiące liście na zimę

• Prusznik niebieski ‘Gloire de Versailles’ – dorasta do 3 metrów wysokości oraz 3 metrów szerokości. Kwitnie od lipca do później jesieni a jego kwiaty mają kolor niebieski.

Zdj główne: prusznik niebieski, źródło: depositphotos.com