Powrót do gry: jak fizjoterapia pomaga sportowcom wrócić do formy po kontuzji?

Kontuzje to nieodłączny element sportu, a powrót do szczytowej formy po urazie może być wyzwaniem. W tym procesie kluczową rolę odgrywa fizjoterapia, która nie tylko pomaga sportowcom odzyskać sprawność fizyczną, ale również zapobiega nawrotom kontuzji.

Sport to nie tylko przyjemność, ale również dyscyplina i ciężka praca. Treningi, zawody, presja – to wszystko wiąże się z ryzykiem kontuzji. Urazy mogą być bolesne, frustrujące i utrudniać powrót do ulubionych aktywności. W takich sytuacjach z pomocą przychodzi fizjoterapia. Fizjoterapeuci pracują z pacjentami, aby zidentyfikować źródło kontuzji, opracować indywidualny program rehabilitacji i monitorować postępy w powrocie do formy.

Najczęstsze urazy sportowe

Urazy wśród sportowców można podzielić na dwie podstawowe kategorie: ostre i przewlekłe. Urazy ostre powstają wskutek nagłego urazu mechanicznego. Przewlekłe urazy powstają na drodze przeciążeń i niewłaściwego obciążania struktur mięśniowo-szkieletowych¹.

Około 30% wszystkich urazów sportowych stanowią kontuzje o podłożu przeciążeniowym, które są spowodowane zbyt dużą częstotliwością lub intensywnością treningów. Najczęstszymi kontuzjami przeciążeniowymi są: łokieć tenisisty, łokieć golfisty, kolano skoczka, przeciążeniowe złamania kości, zespół cieśni kanału nadgarstka, uszkodzenia stożka rotatorów. Do ostrych urazów możemy zaliczyć skręcenia i zwichnięcia stawów, złamania, naderwania i zerwania więzadeł, ścięgien i mięśni (bądź włókien mięśniowych) oraz pęknięcia².

Uraz i co dalej?

Jednym z kluczowych elementów powrotu do sprawności jest fizjoterapia. Fizjoterapeuta na początku będzie chciał ocenić stan pacjenta, zaczynając od szczegółowego wywiadu na temat jego zdrowia oraz incydentu, który doprowadził do urazu, poprzez ocenę zakresu ruchu, stabilności stawów, siły mięśniowej, aż do ewentualnych ograniczeń i specyfiki bólu. Po uzyskaniu powyższych informacji fizjoterapeuta przygotowuje plan rehabilitacji. Narzędzia wykorzystywane przez terapeutów mogą się różnić.

Zdj. 1. Kontuzje. © Źródło: Canva.

Jedną z najpopularniejszych metod leczenia jest terapia manualna, wykorzystująca precyzyjne techniki stosowane na tkankach miękkich i stawach w celu złagodzenia bólu, poprawy zakresu ruchu oraz przywrócenia równowagi napięcia mięśniowego.

Aby utrwalić efekty terapii manualnej terapeuta powinien zastosować kinezyterapię, czyli ćwiczenia rehabilitacyjne. Są one niezwykle ważnym elementem powrotu do sprawności. Ćwiczenia dobierane są w odpowiedni sposób, aby osłabione mięśnie i struktury zostały wzmocnione, a nadmiernie napięte rozluźnione. Ćwiczenia rehabilitacyjne poprawiają elastyczność tkanek, koordynację ruchową i równowagę. Odpowiednio dobrane ćwiczenia są dopiero połową sukcesu. Druga połowa leży po stronie pacjenta, który będzie je chętnie wykonywał, a także zastosuje się do zaleceń fizjoterapeuty w domu.

Dodatkowo placówki rehabilitacyjne mogą zaoferować swoim pacjentom wachlarz zabiegów fizykalnych, które przyspieszą proces zdrowienia i powrotu do sprawności po kontuzji. Najczęściej stosowanymi zabiegami fizykoterapii są: elektroterapia, laser, ultradźwięki, krioterapia i pole magnetyczne. Każdy zabieg ma specyficzne działanie, ale wspólny cel – przyspieszenie gojenia tkanek oraz redukcję bólu³.

Zakończenie

Fizjoterapia to nieodłączny element sportu. Pomaga sportowcom nie tylko odzyskać sprawność po kontuzjach, ale również zapobiegać im w przyszłości. Dzięki indywidualnemu programowi rehabilitacyjnemu i fachowej opiece fizjoterapeuty można wrócić do ulubionej aktywności.

Pamiętajmy, iż profilaktyka jest kluczowa. Regularne ćwiczenia wzmacniające, rozciąganie i odpowiednia regeneracja to najlepsze sposoby na uniknięcie kontuzji. A jeżeli już dojdzie do urazu, nie zwlekajmy z wizytą u fizjoterapeuty. Szybka reakcja i odpowiednia terapia to droga do powrotu do szczytowej formy i czerpania euforii ze sportu.

Dbajmy o swoje zdrowie i ćwiczmy mądrze!

Przypisy

1. A. Łoś, Fizjoterapia w leczeniu urazów sportowych – jak gwałtownie wrócić do aktywności fizycznej, OsteoMedic, 21.05.2023, https://osteomedic.com.pl/blog/fizjoterapia-leczenie-urazow [dostęp: 05.06.2024].
2. K. Spłocharska, Najczęstsze urazy sportowe oraz skuteczne formy ich leczenia, BitMed, 16.02.2024, https://bitmed.pl/blog/197-najczestsze-urazy-sportowe-oraz-skuteczne-formy-ich-leczenia [dostęp: 05.06.2024].
3. Fizjoterapia w przypadku urazów sportowych, Revital-MED, https://revitalmed.pl/fizjoterapia-w-przypadku-urazow-sportowych/ [dostęp: 05.06.2024].

© Źródło zdjęcia głównego: Canva.