9 miesięcy temu
Por jest u nas bardzo popularnym warzywem, a to ze względu na swój specyficzny, dość ostry smak, mocny aromat oraz wiele adekwatności i składniki pokarmowe, które posiada. Generalnie, ze względu na termin zbiorów to warzywo cebulowe dzieli się na por zimowy i por letni. Ale jest też sporo odmian, które zalicza się do grup przejściowych, a mianowicie jest to chociażby por wczesno-letni czy letnio-jesienny czy por jesienny.
Por jest to tak uniwersalne warzywo, iż sadząc je we właściwym terminie możemy cieszyć się świeżymi warzywami prosto z ogrodu przez cały, okrągły rok.
Por letni a por zimowy
Między porem letnim a porem zimowym są znaczące różnice. Przede wszystkim jest to odporność na niskie temperatury. Por letni nie nadaje się do tego, by pozostawić go na zimę w gruncie, natomiast ten zimowy jak najbardziej jest rośliną mrozoodporną i przez całą zimę, w okresach odwilży możemy go wykopywać i używać w kuchni.
Por letni ma krótszy termin wegetacji od pora zimowego. Letni do 150 dni, zimowy 150-170 dni.
Por letni – Por jesienny – Por zimowy, źródło: depositphotos.com
Odmiany letnie i zimowe pora różnią się również między sobą wyglądem – liście odmian letnich są jasnozielone, są bardziej soczyste, delikatniejsze zarówno w smaku jak i budowie liści.
Por z rozsady czy por z nasion
Por można uprawiać zarówno wysiewając wprost do gruntu nasiona jak i sadząc przygotowaną rozsadę. Jednak my skupimy się na uprawie z rozsady, daje ona bowiem lepsze plony i jest bardziej powszechna. Trzeba wiedzieć też, iż część podziemna pora, ta jasna, będzie w przypadku warzyw uprawianych z siewu wprost do gruntu o wiele krótsza, a to ona właśnie jest tą bardziej wartościową i smaczną.
Jeśli jednak chcemy siać por wprost w gruncie, to wysiewa się je z końcem marca do 10 kwietnia na głębokości ok. 2 cm. Pamiętać należy o zaprawieniu nasion przed ich wysianiem, co uchroni je przed chorobami grzybowymi i śmietką cebulanką.
Por letni – sadzenie, uprawa, termin zbiorów
Od wysiewu nasion w skrzyneczkach czy innych pojemnikach do czasu uzyskania gotowej rozsady mija ok. 8 tygodni. Nasionka pora są bardzo drobne i lekkie, więc z 1 grama nasion wyrasta aż około 200 sztuk rozsady. Optymalna temperatura dla rozsady to ok. 18ºC.
By rozsadę zahartować przed wysadzeniem w gruncie należy ją tydzień wcześniej wynieść do chłodnego pomieszczenia, a kilka dni przed umieścić np. w tunelu foliowym albo w inspekcie. W tym czasie ziemia powinna być tylko lekko wilgotna, ograniczamy więc podlewanie.
Por letni – Por jesienny – Por zimowy, autor: Salicyna, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org
Głębokość sadzenia rozsady pora uzależniona jest od tego czy część bielona ma być dłuższa czy krótsza. jeżeli krótsza, to wystarczy głębokość 6-8 cm, jeżeli dłuższa, to głębokość sadzenia rozsady może sięgać choćby 20 cm.
Terminy wysiewu nasion na rozsadę – zbiór letni pora
- wczesno-letni zbiór pora – wysiew nasion: początek stycznia – sadzenie rozsady: początek kwietnia – zbiór pora: początek lipca
- letnio-jesienny zbiór pora – wysiew nasion: początek marca – sadzenie rozsady: początek maja – zbiór pora: wrzesień i październik
Odmiany pora letniego
- por 'Bavaria’ – odmiana wczesna, gwałtownie rosnąca, na zbiór letni, ale również jesienny
- por 'Columbus’ – odmiana wczesna, bardzo plenna, gwałtownie rośnie (85 dni od zasadzenia do zbiorów), idealne do upraw pod osłonami
- por 'Elefant’ – odmiana średnio-wczesna, szybo rosnąca, ma grube łodygi, źle znosi niskie temperatury, idealna do suszenia
- por 'Lancia’ – odmiana wczesna, tworzy długą łodygę, bardzo plenna i gwałtownie rosnąca, może być uprawiana pod osłonami
Por jesienny – sadzenie, uprawa, termin zbiorów
Wszystkie zasady sadzenia pora jesiennego są takie same jak odmian letnich pora. Różnica jest tylko w terminach siania, sadzenia oraz zbiorów.
Terminy wysiewu nasion na rozsadę – zbiór jesienny pora
- jesienny zbiór pora – jest to zbór przeznaczony do długotrwałego przechowywania – wysiew nasion: koniec marca – sadzenie rozsady: koniec maja – zbiór pora: listopad
Odmiany pora jesiennego
- por 'D’Elbeuf’ – odmiana jesienna, bardzo plenna, łodygi średniej grubości, pierwsze zbiory we wrześniu
- por 'Porbella’ – odmiana późnojesienna, bardzo plenna, doskonale się przechowuje, odporna na niskie temperatury
- por 'Tenor’ – odmiana jesienna, doskonale smakuje, bardzo plenna, odporna na niskie temperatury
Por zimowy – Por ozimy – sadzenie, uprawa, termin zbiorów
Odmiany zimowe pora to te o najdłuższym okresie wegetacji i oczywiście te najbardziej wytrzymałe na niesprzyjające warunki atmosferyczne. Dlatego też sadząc rozsadę należy zrobić to dość głęboko, na około 20 cm. Nie ma konieczności przykrywania porów zimą chyba, iż temperatury będą naprawdę ekstremalne. W ziemi mocze czekać do wiosny, ale można z niego korzystać również zimą, wykopując w trakcie odwilży.
Terminy wysiewu nasion na rozsadę – zbiór wiosenny pora
- wczesno – wiosenny zbiór pora – wysiew nasion: początek kwietnia – sadzenie rozsady: początek czerwca – zbiór pora: marzec/kwiecień
- późno – wiosenny zbiór pora – wysiew nasion: początek maja – sadzenie rozsady: koniec czerwca – zbiór pora: maj/czerwiec
Por letni – Por jesienny – Por zimowy, źródło: depositphotos.com
Odmiany pora zimowego / Odmiany pora ozimego
- Por 'Blauwgroene Winter’ – odmiana zimowa, odporna na niskie temperatury, można zbierać jesienią lub wczesną wiosną
- por 'Forrest’ – odmiana ozima pora, bardzo plenna, na zbiory wczesnowiosenne, wytrzymały choćby na bardzo niskie temperatury, ma długie i grube łodygi
- por 'Porilux’ – odmiana zimowa pora, wytrzymuje w gruncie, ale w okresach bardzo mroźnych lepiej go okryć białą agrowłókniną, natomiast doskonale znosi zimę pod osłonami
Fot. główna: depositphotos.com
