1 rok temu
Płodozmian warzyw jest jednym z ważnych elementów planowania upraw, za pomocą którego możemy uzyskać bardziej satysfakcjonujące plony każdego roku. Zmiana miejsca upraw poszczególnych warzyw w warzywniku wedle określonego planu na przestrzeni kilku lat, pozwala optymalnie wykorzystać przestrzeń, zadbać o zdrowie roślin i zachowanie gleby w dobrym stanie. Tym sposobem możemy również ograniczyć występowanie wielu chorób oraz szkodników. Mądrze prowadzony płodozmian warzyw ma zatem wiele zalet, które warto wykorzystać we własnym ogrodzie. 
Na czym polega płodozmian warzyw?
Do podstawowych zasad planowania płodozmianu jest zróżnicowana uprawa roślin na danym stanowisku – przed kolejnym posadzeniem rośliny z danej rodziny botanicznej na określonym miejscu, warto odczekać minimum 4 lata. To pozwoli uniknąć pojawienia się wspólnych chorób i szkodników, które mogą przetrwać na danej glebie w postaci zarodników grzybów czy jaj szkodników choćby kilka lat, rok rocznie zarażając kolejne warzywa. o ile zatem uprawialiśmy na danej glebie rośliny strączkowe, w kolejnym roku warto posadzić je gdzieś indziej.
Płodozmian najłatwiej zastosować dzieląc warzywnik na cztery lub więcej stref, dzięki czemu każdego roku możliwe będzie dokonywanie zmiany miejsca upraw poszczególnych typów warzyw. Mając dla przykładu cztery grządki, możemy w danym roku na jednej posadzić warzywa korzeniowe jak marchew i pietruszkę, na kolejnej warzywa kapustne typu brukselka, kapusta czy jarmuż, na trzeciej rośliny psiankowate typu pomidory i papryka, a na czwartek rośliny strączkowe – fasolkę szparagową czy bób.
Płodozmian warzyw, autor: HansLinde/pixabay.com
Jak prowadzić płodozmian warzyw, aby uzyskać najlepsze efekty upraw?
Planując płodozmian warzyw, warto mieć na uwadze potrzeby określonych rodzajów warzyw, sadząc je zgodnie z ich wymaganiami pokarmowymi. Dobrze prowadzone planowanie pozwoli zadbać o optymalną ilość składników odżywczych, które do wzrostu wykorzystują poszczególne warzywa. Wyjałowiona z określonych składników po jednej uprawie gleba, może być niewystarczająca dla niektórych warzyw, dlatego warto poznać potrzeby każdej z upraw, aby najlepiej dopasować ich stanowiska pod kątem zasobności danego składnika. Dla przykładu po roślinach o płytkim ukorzenianiu jak np. papryka, najlepiej sadzić warzywa o głębokim systemie korzeniowym jak marchew czy pasternak, gdyż uzyskają dla siebie pokarm z głębszych warstw podłoża.
Nawożenie pod kątem płodozmianu
Ponieważ każda roślina ma nieco odmienne zapotrzebowanie na składniki odżywcze, gleba już po pierwszym roku uprawy może wymagać wsparcia nawozu, aby zapewnić kolejnym posadzonym na niej warzywom optymalne ilości pożywienia. Rośliny najbardziej wymagające jak ogórki, seler czy dynie, warto zatem sadzić na grządkach świeżo nawiezionych nawozem organicznym. Kwatery te w kolejnym roku posłużą roślinom o mniejszych wymaganiach jak warzywa cebulowe, psiankowate czy korzeniowe, a w następnych latach z kolei będą one idealne dla warzyw o najmniejszych wymaganiach jak warzywa strączkowe czy liściaste.
Warzywnik, autor: utroja0/pixabay.com
Podstawowe zasady płodozmianu warzyw
Przed podjęciem się planowania płodozmianu warzyw najlepiej jest kierować się kilkoma zasadami:
- Należy unikać sadzenia obok siebie warzyw z tej samej grupy np. pomidora i ziemniaka należących do warzyw psiankowatych.
- Warto sadzić obok siebie warzywa o zróżnicowanym systemie korzeniowym, aby te mogły pobierać składniki odżywcze z różnych warstw gleby.
- Należy pamiętać o sadzeniu roślin motylkowych, których korzenie wchodząc w symbiozę z bakteriami, pomagają zwiększyć zawartość azotu w glebie – składnika niezbędnego dla bardziej wymagających roślin np. kapustnych.
- Nie należy sadzić w sąsiedztwie warzyw o wysokich wymaganiach wodnych i pokarmowych, gdyż będą one konkurowały ze sobą.
- Należy sadzić w warzywniku rośliny i warzywa odstraszające szkodniki np. czosnek (skuteczny na większość szkodników) lub aksamitki (odstraszają mszyce).
Sadząc rośliny warto poznać ich preferencje odnośnie sąsiedztwa warzyw. Obok siebie dobrze jest zatem zaplanować wczesną marchew i cebulę, późną marchew i pora, selera i pora, marchew, sałaty i szczypiorek, pomidory i seler lub pietruszkę, sałaty, rzodkiewki, kalarepy i seler czy dynie i fasole. Należy jednak unikać połączeń typu sałata i pietruszka, koper włoski i pomidor, pomidor i groch, ziemniak i słonecznik, groch i fasola, czy kapusta i gorczyca. Płodozmian jest jednym z kluczowych elementów powstawania zrównoważonego ogrodu.
Warzywnik, autor: PierreGilbert/pixabay.com
Konieczność planowania płodozmianu warzyw i jej istota
Planowanie płodozmianu warzyw to konieczność z wielu względów. o ile zależy nam na obfitych, zdrowych i zadowalających plonach nie należy lekceważyć tego ważnego działania. Przed rozpoczęciem nasadzeń, warto rozpisać na kartce kolejne lata upraw, aby zadbać o najlepsze efekty naszej pracy. Dokonując rozpiski należy wziąć pod uwagę wrażliwość roślin na zachwaszczenie, ich wzrost, w tym wielkość i wpływ na zacienianie gleby, itp. czynniki. Aby dobrze wykorzystać warzywnik, warto postawić także na przedplony i przed uprawą warzyw o długim okresie wegetacji, wczesną wiosną postawić na te o krótkiej wegetacji jak nowalijki, w tym rzodkiewki, sałaty itp.
Fot. główna autor: DanielSjostrand/pixabay.com
