Nurogęsi maszerują do Wisły!

1 tydzień temu

Rozpoczęły się pierwsze wędrówki rodzin nurogęsi w stronę Wisły. W niedzielę, 14 kwietnia około godz. 14. matka z czternastoma pisklętami pokonała Kanał Piaseczyński, ulicę Myśliwiecką oraz ruchliwą ulicę Czerniakowską. Aby umożliwić im bezpieczne dotarcie do rzeki strażnicy miejscy z pomocą wolontariuszy zatrzymali ruch.

Warszawskie nurogęsi

Od wielu lat nurogęsi upodobały sobie Warszawę jako miejsce do założenia gniazda. W stolicy ptaki te gniazdują głównie na terenie Łazienek Królewskich. Należą do tzw. zagniazdowników. To znaczy, iż ich pisklęta – podobnie jak np. kurczęta – wykluwają się z otwartymi oczami i porośnięte puchem. Są bardzo sprawne i niedługo po opuszczeniu skorupek jaj, opuszczają również gniazdo, by pod matczynym przywództwem dotrzeć do wody. A iż nie potrafią jeszcze latać, pokonują całą drogę pieszo.

Problem w tym, iż pisklęta nurogęsi, które wykluły się w miejskich parkach – tak, jak te w stolicy – by dostać się do rzeki lub jeziora muszą nierzadko pokonać ruchliwe ulice. Nie trzeba tłumaczyć, iż jest to dla nich bardzo niebezpieczne. W Polsce nurogęsi znajdują się pod ścisłą ochroną gatunkową! Dlatego od wielu lat społecznicy, aktywiści i mieszkańcy śledzą gniazdujące w Warszawie ptaki, by pomóc im bezpiecznie dotrzeć do Wisły.

Od 2023 roku za bezpieczną podróż nurogęsi odpowiada warszawski Zarząd Zieleni. Jego członkowie apelują do mieszkańców stolicy i kierowców, by w okresie lęgów tych ptaków zachowali czujność i również pomogli im w dotarciu do rzeki. W jaki sposób?

Gdy natkniemy się na wędrującą samicę z młodymi, powinniśmy:

trzymać się od maszerującej rodzinki w odległości nie mniejszej niż 3-4 metry,
trzymać psy na smyczy i nie pozwolić im płoszyć ptaków,
zachować ciszę i spokój,
nie próbować zaganiać samicy z pisklętami z powrotem w stronę parku,
nie odganiać ptaków od jezdni – właśnie przez nią chcą przejść,
nie próbować karmić ptasiej rodzinki,
postarać się powstrzymać idących w tym momencie przechodniów, osoby biegnące, jadące na rowerze czy deskorolce,
obserwować wrony, które chętnie porwą bezbronne pisklę,
poinformować Straż Miejską (tel 986) lub Zarząd Zieleni (tel. 48 22 277 42 00).

Nurogęś (Mergus merganser)

Nurogęś lub inaczej tracz nurogęś jest gatunkiem dużego ptaka z rodziny kaczkowatych (Anatidae), którego ojczyzną jest Euroazja i Ameryka Północna. Ptaki te występują niemal w całej Polsce – najłatwiej można je spotkać nad rzekami i innymi zbiornikami wodnymi. Jak wszystkie kaczki nurogęsi są bowiem ptakami wodnymi.

Przedstawicieli tego gatunku można odróżnić od innych kaczek po charakterystycznym, długim, cienkim i zakrzywionym na końcu dziobie oraz równie charakterystycznym czubem. W okresie godowym samce mają czarne głowy, połyskujące zielono i niebiesko oraz białe: szyję, pierś, brzuch i boki. Po zakończeniu godów są podobne do samic, czyli mają rudobrązową głową i jasnoszarą szyję.

Bardzo interesujące są obyczaje lęgowe nurogęsi. Choć to ptaki wodne, lubią budować swoje gniazda w obszernych dziuplach drzew lub w wykrotach pod drzewami, a choćby w norach. Ich gniazda znajdowano również pod domkami kempingowymi i… w kominach. Co ciekawe, gniazdo takie może znajdować się w dużej odległości od rzeki – jak to ma miejsce choćby w przypadku nurogęsi gnieżdżących się w Łazienkach królewskich.

Dziupla, w której nurogęsi zakładają gniazdo może ponadto znajdować się dość wysoko nad ziemią. Jak zatem nieopierzone i niepotrafiące latać pisklęta je opuszczają? Otóż radzą sobie bardzo dobrze. Po prostu… wyskakują z dziupli! Podczas spadania rozkładają male skrzydełka i nogi na boki, by maksymalnie zwiększyć powierzchnię ciała, po czym lądują na ziemi niczym małe puchate kulki. I nie doznają przy tym żadnych urazów. Następnie wędrują za matką w stronę zbiornika wodnego. Ze względu na długi czas dorastania piskląt (potrafią latać dopiero w wieku 60–70 dni), samice tego gatunku wyprowadzają w okresie tylko jeden lęg.

Pożywieniem nurogęsi są drobne ryby, mięczaki, skorupiaki, owady i ich larwy. Na dziobach ptaki te mają poprzeczne rogowe ząbki, które – w połączeniu z haczykowatym zakończeniem dziobów – tworzą doskonałe narzędzie do chwytania śliskich ryb.