Znaczenie nawożenia w uprawie rzepaku
Nawożenie rzepaku to jeden z kluczowych czynników decydujących o powodzeniu uprawy tej wymagającej rośliny oleistej. Rzepak ozimy charakteryzuje się dużym zapotrzebowaniem na składniki pokarmowe, dlatego prawidłowe zbilansowanie dawek azotu, fosforu, potasu oraz mikroelementów jest niezbędne dla uzyskania wysokich plonów i dobrej jakości nasion. Odpowiednio zaplanowane nawożenie rzepaku wpływa nie tylko na rozwój biomasy i plonotwórczość, ale również na zdrowotność i odporność roślin w kluczowych fazach wegetacji.
Podstawowe składniki pokarmowe i ich rola
Azot (N)
Azot warunkuje rozwój biomasy, wpływa na krzewienie i długość okresu wegetacji. Nadmiar może prowadzić do wybujałości, natomiast niedobór skutkuje spadkiem plonu. Zapotrzebowanie rzepaku na azot wynosi ok. 150–180 kg N/ha, rozłożone na kilka dawek:
-
I dawka (wczesna wiosna): 60–90 kg N/ha – pobudza regenerację po zimie,
-
II dawka (przed kwitnieniem): 40–60 kg N/ha – wspiera rozwój łuszczyn.
Fosfor (P)
Fosfor odpowiada za rozwój systemu korzeniowego i przyspiesza dojrzewanie. Nawożenie fosforem powinno być wykonane przedsiewnie w ilości 60–90 kg P₂O₅/ha. Zalecane formy to nawozy typu PK lub wieloskładnikowe NPK, np. Profoska PK 12-24 lub Suprofos 3-10-25.
Potas (K)
Korzystnie wpływa na gospodarkę wodną, odporność na stres i jakość nasion. Zalecana dawka potasu to 100–140 kg K₂O/ha, najlepiej w formie siarczanowej (bezchlorkowej), stosowanej jesienią lub wczesną wiosną.
Siarka (S)
Rzepak jest rośliną siarkolubną. Siarka wspomaga pobieranie azotu i poprawia jakość tłuszczu w nasionach. Optymalna dawka to 30–50 kg SO₃/ha, najlepiej w nawozach siarczanowych takich jak Profoska MgS lub MagSul.
Magnez (Mg) i wapń (Ca)
Magnez wspiera fotosyntezę i transport asymilatów, a wapń poprawia strukturę gleby i pH. W przypadku gleb ubogich zaleca się nawożenie siarczanem magnezu oraz przeprowadzenie wapnowania w odpowiednich odstępach czasowych.
Mikroelementy
Rzepak potrzebuje również boru (B), manganu (Mn), cynku (Zn) i molibdenu (Mo). Niedobór boru, szczególnie jesienią, może prowadzić do uszkodzeń stożka wzrostu i słabego przezimowania.
Terminy i strategie nawożenia rzepaku
Nawożenie przedsiewne (lato – wczesna jesień)
-
Fosfor i potas: stosowane pod orkę lub przed siewem.
-
Nawozy kompleksowe typu PK lub NPK: ułatwiają zbilansowane dostarczenie składników.
-
Nawozy zawierające siarkę i magnez: warto rozważyć na stanowiskach o niskiej zasobności.
Nawożenie jesienne
-
Azot: w ograniczonych ilościach (20–40 kg/ha), by pobudzić wzrost bez nadmiernej biomas.
-
Bor i inne mikroelementy: dolistnie w formie chelatów.
Nawożenie wiosenne
-
Główna dawka azotu: tuż po ruszeniu wegetacji.
-
Siarka: najlepiej jednocześnie z pierwszą dawką azotu.
-
Mikroelementy: kontynuacja nawożenia dolistnego, szczególnie w fazie pąkowania.
Optymalizacja nawożenia w zależności od warunków
Rodzaj gleby
-
Na glebach lekkich konieczne może być podzielenie dawek i stosowanie form mniej podatnych na wymywanie.
-
Na glebach zasobnych możliwe jest ograniczenie dawek P i K, przy zachowaniu monitoringu zasobności.
Warunki pogodowe
-
W okresach suszy należy ograniczyć nawożenie azotem lub stosować go w formie azotanowej.
-
Przy długiej, łagodnej jesieni warto zastosować dolistne dokarmianie mikroelementami dla wzmocnienia roślin przed zimą.
Efekty prawidłowego nawożenia rzepaku
-
lepsze przezimowanie roślin,
-
zwiększona liczba rozgałęzień i łuszczyn,
-
wyższy plon nasion,
-
poprawiona zawartość tłuszczu,
-
mniejsza podatność na wyleganie i choroby.
Fosfan, producent nawozów takich jak Profoska, MagPower, czy Suprofos, oferuje rozwiązania idealnie dopasowane do potrzeb upraw rzepaku – wspierając rolników w osiąganiu wysokich i stabilnych plonów.
tekst i fot. mat. partnera, fot. źródło: pixabay.com
Zobacz: Nieszczęście rolnika spod Hrubieszowa