Mądrość jelit: wpływ stanu jelit na postawę ciała

W Dziejach Apostolskich czytamy: „[Bóg] sam daje wszystkim życie i oddech, i wszystko”¹. Współczesna nauka potwierdza, iż różnorodność mikrobiomu w jelitach zapiera dech w piersiach. Organizm ludzki został wspaniale zaprogramowany, by funkcjonował w idealnej harmonii ze swym Stwórcą.

Wstęp

Dotychczas jako społeczeństwo postrzegaliśmy jelita jako jeden z narządów układu trawiennego. Jednak dzięki odkryciom nauki wiemy, iż spełniają one znacznie większą liczbę funkcji. Dziś przyjrzymy się niezbyt popularnemu tematowi: jak jelita (a dokładniej jelito grube) mogą wpływać na postawę ciała. Zależność jest dwubiegunowa i można również rozpatrywać wpływ postawy ciała na dysfunkcje jelita grubego.

Anatomia i fizjologia

Jelito grube jest oddzielone od jelita krętego zastawką, nazywaną zastawką Bauhina. Jelito grube ma między 1,2 a 1,5 m długości. Rozpoczyna się kątnicą w prawym dole biodrowym, a kończy się odbytnicą i kanałem odbytniczym umiejscowionymi głęboko w miednicy. Przekrój światła jelita wynosi około 6,5 cm, przewyższając przekrój jelita cienkiego. Jest ono ułożone łukiem wokół pętli jelita cienkiego. Dzieli się na kątnicę, okrężnicę, esicę, odbytnicę i kanał odbytniczy.

W przeciwieństwie do jelita cienkiego w jelicie grubym, zamiast gładkiej warstwy mięśniowej, występują pasma, nazywane taśmami okrężnicy. One nadają jelitom pofałdowany wygląd.

Pierwszy odcinek jelita grubego stanowi kątnica. Z kątnicy wychodzi wyrostek robaczkowy. Ma on zwykle 8-9 cm długości i ma taką samą budowę jak ściany jelita grubego. Następnym odcinkiem jest okrężnica składająca się z 4 części, które są jednakowo zbudowane i posiadają jednakowe funkcje: okrężnica wstępująca, okrężnica poprzeczna, okrężnica zstępująca oraz okrężnica esowata – esica.

Esica przechodzi w odbytnicę, która jest nieco rozszerzonym odcinkiem jelita grubego. Ma ona około 13 cm długości i kończy się kanałem odbytniczym o długości ok. 3,8 cm. Kanał odbytniczy jest kontrolowany przez dwa mięśnie: zwieracz wewnętrzny oraz zwieracz zewnętrzny².

Do głównych funkcji jelita grubego zaliczamy: zagęszczanie niestrawionych resztek pokarmowych w wyniku resorpcji wody, wchłanianie wody, witamin i minerałów, wydzielanie śluzu, by stolec stał się śliski, gromadzenie mas kałowych aż do wystąpienia defekacji. Mimo wchłaniania wody stanowi ona do 70% objętości kału.

Objawy dysfunkcji

Gdy dochodzi do czynnościowych zaburzeń jelita grubego, możemy obserwować wzdęcia, gazy jelitowe, burczenie w brzuchu, zaparcia, skurczowe bóle brzucha, biegunki, domieszki krwi w stolcu, bóle po przedniej stronie uda (nerw udowy), po zewnętrznej stronie uda (nerw skórny boczny uda), po wewnętrznej stronie uda oraz bóle jąder (nerw płciowo-udowy).

Wszelkie zaburzenia w organizmie mają swoje skutki i kompensacje. W przypadku jelita grubego możliwe jest wykształcenie skoliozy w celu wprowadzenia równowagi. Może dojść do zmiany napięcia mięśnia lędźwiowego większego. Aby zapewnić stabilizację, jelito cienkie może przejąć funkcję podporową. Możliwe jest także wzmożone napięcie żołądka.

W wyniku tych i wielu innych możliwych kompensacji można obserwować bóle w obszarze przejścia piersiowo-lędźwiowego kręgosłupa, przejścia lędźwiowo-krzyżowego oraz w obrębie stawów biodrowo-krzyżowych. Może również dojść do ich zablokowania. Spastycznie napięta okrężnica wstępująca może pociągać esicę, co będzie skutkować dysfunkcją kręgów przejścia piersiowo-lędźwiowego (Th₁₀-L₂) oraz skręceniem ku przodowi kości krzyżowej.

Jelita sąsiadują z innymi narządami, dlatego zaburzenia mogą pociągać za sobą wielonarządowe skutki. Dysfunkcja okrężnicy może doprowadzić do zaburzenia funkcji nerek i wątroby.

Do mięśni najbardziej narażonych na wzmożone napięcie w wyniku dysfunkcji jelita grubego zaliczamy: mięśnie przykręgosłupowe w odcinku piersiowo-lędźwiowym (Th₁₁-L₅), mięsień skośny wewnętrzny i zewnętrzny brzucha, mięsień lędźwiowy, mięśnie międzyżebrowe, mięsień czworoboczny lędźwi, mięsień dźwigacz odbytu³.

Zakończenie

Nauka pokazuje, jak ważnym jest holistyczne podejście do człowieka i problemów, z którymi się boryka. Czasami to, co widzimy, jest jedynie wierzchołkiem góry lodowej. Gdy następnym razem pojawi się ból kręgosłupa, może zastanówmy się, czy nasze jelita są odpowiednio zaopiekowane. Warto zastanowić się, czy odpowiednio dbam o prawidłowe odżywianie? Czy przestrzegam wszystkich zasad zdrowia? Jak wygląda moja codzienna aktywność i co mogę zrobić, by pozbyć się bólu?

Przypisy

1. Dz 17,25 UBG
2. A. Waugh, A. Grant, Anatomia i Fizjologia Człowieka w Warunkach Zdrowia i Choroby, Elsevier Urban &Partner sp. z o.o., Wrocław 2012, str. 314
3. T. Liem, T. K. Dobler, M. Puylaert, Przewodnik po Osteopatii Wisceralnej Tom 1, MedPharm Polska, Wrocław 2017, str. 225-228

Grafika na górze dla ilustracji. © Źródło: Adobe Stock. Autor: meeboonstudio.