Kurzyślad (Anagallis monelli) jest rośliną należącą do rodziny pierwiosnkowatych. Choć w naturze wieloletnia, u nas traktowana jako jednoroczna, gdyż nie jest mrozoodporna. Opisanych jest ok. 34 gatunków kurzyśladu, który w naturalnych warunkach można spotkać w Ameryce Północnej, Południowej i Środkowej, w Azji, Afryce oraz w Europie.

U nas jest to roślina zadomowiona i w naturze rośnie na przykład kurzyślad wątły (Anagallis tenella) czy kurzyślad polny (Anagallis arvensis), poza tym uprawia się też kilka innych gatunków kurzyśladów, np. kurzyślad błękitny (Anagallis foemina), którego też można spotkać dzikorosnącego. Mamy również swój rodzimy gatunek, który zwie się kurzyślad maleńki vel niedośpiałek maleńki (Anagallis minima).

Kurzyślad polny, autor: Christiana Fischera, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Jak wygląda Kurzyślad

Kurzyślad może być byliną albo rośliną jednoroczną (u nas jednoroczna). Jej pędy są nagie, najczęściej płożące, ale mogą być również wzniesione. Dorastają do około 30 cm (rozgałęziając się) osiągając przy tym wysokość jedynie ok. 20 cm. Liście są koloru ciemnozielonego, o lancetowatym, jajowatym lub eliptycznym kształcie. Kurzyślad pięknie kwitnie od czerwca aż do pierwszych przymrozków.

Kurzyślad błękitny, autor: Luis Nunes Alberto, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org

Kwiaty są pięciopłatkowe, koloru niebieskiego, czerwonego lub białego, wszystko zależy od gatunku. Wyrastają z kącików liści. Osadzone są na krótkich szypułkach, w górnej części pędów i zakwitają sukcesywnie wraz ze wzrostem rośliny. Kielichy zamykają się na noc i gdy jest pochmurno. Owocem kurzyśladu są kuliste torebki, a w każdej znajduje się spora ilość drobnych nasion.

Uprawa kurzyśladu

Kurzyślad kocha słońce, dlatego należy wybrać miejsce, gdzie go nie brakuje. Im mniej słońca, tym mniej kwiatów i mniej zwarty pokrój. Podłoże powinno być żyzne i przepuszczalne, do tego wilgotne, ale bez zastojów wodnych, gdyż roślinie gwałtownie zaczynają gnić korzenie. Anagallis natomiast dobrze znosi krótkotrwałe przesuszenia. Ziemia w którem ma być zasadzony powinna mieć odczyn zasadowy.

Kurzyślad, autor: Patrice78500, commons.wikimedia.org

Dobrze jest ją ściółkować kompostem, który dostarczy składników odżywczych, zapewni stałą wilgotność na dłużej a także zahamuje wzrost chwastów, których ich obecność roślina źle znosi. Anagallis nie jest mrozoodporny, dlatego w naszym klimacie jest rośliną jednoroczną. Można go wysiewać w doniczkach już w marcu, w fazie dwóch liści przepikować a na zewnątrz wynieść po połowie maja. W czerwcu będzie kwitnąć. Nasiona siane wprost w podłożu powinny być pod koniec kwietnia lub w maju, po 3 nasionka w jednym dołku co 10 cm. Te zakwitną w lipcu.

Kurzyślad polny

Kurzyślad polny (Anagallis arvensis, właśc. Lysimachia arvensis) występuje u nas pospolicie w warunkach naturalnych porastając zarówno niziny jak i niższe obszary górskie. Jest rośliną jednoroczną. Gdy ogląda się pod światło liście, wyraźnie wydać nerwy układające się na kształt kurzej łapki, stąd nazwa rośliny. Jego kwiatki są zwiastunem dobrej pogodny, gdy bowiem jest pochmurno i ciemno zamykają się, a gdy ranek budzi się piękny, kwiatuszki wystawiają się do słońca.

Kurzyślad polny, autor: I, Svdmolen, CC BY 2.5, commons.wikimedia.org

Kurzyślad polny jest rośliną trującą! Zjedzony przez zwierzęta powoduje zatrucia z objawami biegunki, przyspieszonego oddechu oraz braku apetytu!

Roślina ta traktowana jest u nas jako chwast, ma niewielkie rozmiary, jej naga łodyga płożąc się po ziemi dorasta do 10-20 cm długości, rozgałęziając się po drodze. Same pędy gwałtownie się ukorzeniają, roślina więc dość gwałtownie się rozrasta. Listki niewielkie, o jajowatym kształcie. Również kwiatki są malutkie, osiągające góra 8 mm średnicy, wyrastają sobie w kącikach liści, mają ceglastoczerwoną barwę. Owocem jest torebka przykryta wieczkiem, w której znajdują się liczna nasionka.

Spotkać go można w ogrodach, na polach, w ogrodach, na wysypiskach czy w przydrożnych rowach, traktowany jest jako mało szkodliwy chwast. Lubi stanowiska słoneczne, a podłoża żyzne i zasobne w składniki pokarmowe.

Kurzyślad błękitny

Również Kurzyślad błękitny (Anagallis foemina, właśc. Lysimachia foemina)spotykany jest w naszym kraju, jednak w porównaniu z kurzyśladem polnym o wiele rzadziej. Można na niego trafić na Kujawach oraz na południu kraju. Jest to roślina jednoroczna, lubiąca wapienne podłoża. Również ten gatunek ma płożący pokrój, a pędy same się ukorzeniają.

Kurzyślad błękitny, autor: Hans Hillewaert, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org

Kwiatuszki są pięciopłatkowe, osadzone w kącikach liści, o pięknej, niebieskiej barwie z czerwonawymi przebarwieniami u nasady. Kwitną od maja do października. W Polsce uznawany jest od roku 2016 za bliski zagrożenia wyginięciem.

Kurzyślad maleńki vel niedośpiałek maleńki

Kurzyślad maleńki vel niedośpiałek maleńki (Anagallis minima) rośnie na terenie całego naszego kraju. Może rosnąć zarówno na podłożu gliniastym jak i piaszczystym. Spotkać ją można na polach, przydrożach, nieużytkach czy namuliskach. Jest to niewielkich rozmiarów, płożąca się roślina dorastająca maksymalnie do 10 cm wysokości.

Kurzyślad maleńki – niedośpiałek maleńki, autor: Krzysztof Ziarnek, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Jej listeczki są jajowate, a z ich kącików wyrastają malutkie kwiatuszki barwy białej lub różowawej. Kwitnie od czerwca do września. Owocem jest przykryta wieczkiem torebka, w której znajdują się liczne, drobne nasionka. Roślina ta określana jest na polskiej czerwonej liście jako bliska zagrożeniu wyginięciem.

Fot. główna: Ximenex, CC BY-SA 2.1 es, commons.wikimedia.org