20. kwietnia 2024 r. był dla członków Koła Łowieckiego z Lubawy szczególny, bo tego dnia Koło świętowało 100-lecie istnienia. Lubawskie Koło jest najstarszym w okręgu olsztyńskim i jednym z najstarszych w kraju.
Uroczystości jubileuszowe rozpoczęły się o godzinie 15:00 mszą świętą w kościele farnym w Lubawie. W uroczystej oprawie myśliwskiej uczestniczyło w niej 11 pocztów sztandarowych, członkowie Koła, zaproszeni goście oraz sympatycy łowiectwa. Ołtarz kościoła zyskał myśliwski wystrój. Nie zabrakło również sygnałów w wykonaniu Zespołu Muzyki Myśliwskiej “Hubertus”.
Po mszy świętej przy akompaniamencie Orkiestry Dętej z Kurzętnika poczty sztandarowe oraz myśliwi i goście przemaszerowali ulicami miasta. Na Rynku w Lubawie czekał na mieszkańców bigos myśliwski, a dla dzieci zostały przygotowane gry i zabawy.
Część oficjalna
Po przemarszu uczestnicy udali się do Pałacu w Mortęgach. W przystrojonej sali nie zabrakło tematycznych wystaw związanych z historią Koła oraz myśliwskich trofeów. Po przywitaniu zaproszonych gości prezes Jarosław Wiśniewski przedstawił historia Koła, a następnie głos zabrali zaproszeni goście, a wśród nich Marcin Możdżonek, prezes Naczelnej Rady Łowieckiej, przedstawiciele władz Polskiego Związku Łowieckiego okręgu olsztyńskiego z Romualdem Amborskim na czele, wójt gminy Lubawa Tomasz Ewartowski, burmistrz miasta Lubawa Maciej Radtke, prezes zarządu Banku Spółdzielczego w Lubawie, Magdalena Waldan, przedstawiciele Lasów Państwowych Nadleśnictwa Iława z Hubertem Krasulą na czele oraz przedstawiciele sąsiadujących kół łowieckich.
Podczas uroczystości ogłoszono i nagrodzono także zwycięzców konkursu plastycznego, który odbył się w okolicznych szkołach. Za zasługi na niwie łowieckiej Złotym Medalem Zasługi Łowieckiej odznaczony został Wojciech Piszczatowski, a Brązowym Medalem Zasługi Łowieckiej Franciszek Licznerski. Pamiątki jubileuszowe otrzymali uczestnicy uroczystości oraz myśliwi Koła. Po części oficjalnej uroczystości wszyscy zasiedli do uroczystego obiadu, po którym rozpoczął się trwający do “białego rana” bal myśliwski.
Historia Koła Łowieckiego “Ryś” 1924
Historia Koła Łowieckiego „Ryś” 1924 sięga roku 1923, gdy została opracowana „Ustawa Powiatowego Klubu Myśliwych na powiat lubawski” datowana na dzień 25 lipca 1923 roku. „Ustawa” stała się podstawą do powołania do życia Klubu, które prawdopodobnie miało miejsce na zebraniu założycielskim w dniu 14 września 1923 r. Do Klubu zapisało się wówczas 32 członków i dokonali oni wyboru pierwszego zarządu. W jego skład weszli: Aleksander Łukaszewski, kupiec z Lubawy jako przewodniczący, Mieczysław Graduszewski, rolnik ze Złotowa jako z-ca przewodniczącego, Władysław Ast, kupiec z Lubawy - sekretarz, Alfons Kikul rolnik ze Zwiniarza - zastępca sekretarza, Alojzy Bielecki kupiec z Lubawy - skarbnik. Wybrano również trzech ławników: Władysław Marcinkowski, rolnik z Byszwałdu, Artur Bloch, rolnik z Lubawy, Antoni Lewalski, wicepatron kółek rolniczych ze Złotowa.
Spotkanie założycielskie stało się podstawą do sądowej rejestracji „Klubu” i zapisania go do rejestru Stowarzyszeń pod numerem 6 w dniu 2 kwietnia 1924 r. Pełna nazwa Klubu brzmiała: „Powiatowy Klub Myśliwych na powiat lubawski”. Siedzibą Klubu była Lubawa. Z dokumentów wynika, iż rejestracji naszego Koła dokonał Podsekretarz Sądu Powiatowego w Lubawie – Zieliński. Za zgodność podpisali: Dr. Leon Brasse – Prezes oraz Władysław Ast – sekretarz i skarbnik.
Następnie na posiedzeniu Zarządu Głównego Centralnego Związku Polskich Stowarzyszeń Łowieckich w dniu 10 listopada 1924 r., któremu przewodniczył p. Juliusz hr. Bielski nasze Koło zostało przyjęte w poczet członków Związku Centralnego.
W dniu 13 marca 1930 roku na mocy Uchwały Zarządu Związku skreślono nasze Koło z listy stowarzyszeń związkowych. Reaktywacja działalności Klubu nastąpiła w dniu 4 października 1933 roku na Walnym zebraniu, które odbyło się w lokalu p. Asta. Uzupełniono również skład zarządu: Prezes dr Leona Brasse, sekretarz/skarbnik Władysław Ast, zastępca August Maliszewski. Wybrano również trzech ławników: prof. J Drosta, Jana Plitta z Kołodziejk oraz A. Potrykusa z Lubawy. Łowczym wybrano Edwarda Stolę z Kerberowa.
Nadszedł 1 września 1939 roku. Koło zostało zmuszone do zawieszenia działalności. Już na początku wojny 3. września 1939 r. ginie zastrzelony na dachu swojego domu przy ulicy Grunwaldzkiej jeden z założycieli Koła Władysław Ast, urodzony w 1892 roku znany działacz społeczny ziemi lubawskiej. Drugi z założycieli Dr Leon Brasse urodzony w 1898 r. pochodzący z Siedlca pod Wolsztynem (Wielkopolska), aresztowany przez hitlerowców zginął w obozie koncentracyjnym Grössenhain (Niemcy) w 1945 roku. Podczas wojny utracone zostały wszystkie dokumenty z działalności Koła. Odtworzenie jego historii nastąpiło w oparciu o informacje z gazet, orędowników i dokumentów znajdujących się w bibliotekach cyfrowych.
Po ustaniu zawieruchy wojennej 18. stycznia 1946 roku o godz. 15-tej w Sali obywatelki Żelaznej w Lubawie odbyło się pierwsze powojenne zebranie organizacyjne Koła Polskiego Związku Łowieckiego. Na zebranie stawiło się 20-stu myśliwych. Zebranie prowadził Podłowczy Powiatowy, Józef Przykłota. Wybrano pierwszy powojenny Zarząd Koła w składzie: prezes Jan Skrzoska, wiceprezes Stefan Gołębiewski, sekretarz Jan Łącki, skarbnik Franciszek Jaroszewski, łowczy Józef Przykłota, 1. zastępca Władysław Łaszewski, 2. zastępca Stanisław Kopistecki.
W latach 1945 – 1952 organizowano wyłącznie polowania prywatne. 29. października 1952 roku powstaje Dekret o Prawie Łowieckim, który likwiduje polowania prywatne i wprowadza obligatoryjny podział kraju na obwody łowieckie oraz przymus prowadzenia racjonalnej gospodarki hodowlanej i użytkowania zwierzyny zgodnie z ustalonymi zasadami. W tym okresie Koło liczyło 16 członków i dzierżawiło 3 obwody łowieckie o ogólnej powierzchni 15,278 ha.
3. grudnia 1959 roku w związku z nieporozumieniami oraz przejściowymi kłopotami finansowymi Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie rozwiązuje Koło Łowieckie w Lubawie, a już w kilka dni po tej decyzji w dniu 14. grudnia 1959 roku powstaje w jego miejsce Koło „ Ryś” w Rożentalu, które dzierżawi 2 obwody łowieckie. W roku 1979 zmieniono nazwę oraz siedzibę na Koło Łowieckie „Ryś” w Lubawie. W 2020 roku Koło zmienia nazwę na Koło Łowieckie “Ryś”1924 w Lubawie.
W dniu13. grudnia 1981 roku ogłoszony został stan wojenny. Po decyzji władz polowania zawieszono na okres 5. miesięcy. Koło corocznie prowadzi zasiedlanie obwodów bażantem, prowadzone były również akcje zasiedleń dzikich królików i zajęcy.
W roku 2019 Koło zakupiło działkę o powierzchni 0,37 ha przy lesie Borek. W kolejnych dwóch latach wysiłkiem członków Koła została wybudowana wiata myśliwska „Brastówka”. Nazwa upamiętnia naszych założycieli Leona Brasse oraz Władysława Asta.
Obecnie Koło nasze liczy 36 członków i gospodarujemy na dwóch obwodach łowieckich o łącznej powierzchni 10,652 ha.
15. grudnia 1993 r. Koło zostało odznaczone Medalem Św. Huberta, a 27. listopada 2002 r. Medalem Zasługi Łowieckiej „ZŁOM”. Nasi myśliwi posiadają 42 medale zasługi łowieckiej. Koło nasze prowadzi aktywną współpracę z okolicznymi szkołami, angażuje się w obchody dożynek gminnych, akcje charytatywne oraz współpracę z rolnikami. W swoich szeregach mamy członka honorowego: Brunona Groszkowskiego. w tej chwili Kołem kieruje Zarząd w składzie:
prezes Jarosław Wiśniewski, łowczy Dawid Nowakowski, podłowczy Janusz Mierzyński, sekretarz Łukasz Niewielski, skarbnik Jan Kisiel. Cała historia Koła dostępna na: www.ryslubawa.pl.
opr. Jarosław Wiśniewski
