Jak krew „współpracuje” z naszym organizmem?

Wyobraź sobie płyn, który transportuje tlen do każdej komórki twojego ciała, chroni cię przed infekcjami i reguluje temperaturę. To nie science fiction, to krew – fascynująca substancja krążąca w naszych żyłach, niczym ukryty skarb o niezwykłych adekwatnościach.

Krew to niezwykła substancja krążąca w naszych żyłach, tętnicach i naczyniach włosowatych, pełniąca wiele kluczowych funkcji dla utrzymania naszego zdrowia i życia. Stanowi ona około 8% masy ciała człowieka, a u osoby dorosłej zawiera się jej około pięciu litrów.

Składniki krwi

Chociaż często postrzegamy krew jako czerwoną ciecz, w rzeczywistości składa się ona z różnych komórek i składników, które wspólnie zapewniają jej unikalne adekwatności i funkcje. Oto najważniejsze z nich:

• osocze: płynna część krwi, składa się głównie z wody i stanowi około 55% objętości krwi;
• erytrocyty (czerwone krwinki): są elementem morfotycznym krwi, odpowiadają za transport tlenu do tkanek z płuc oraz usuwanie dwutlenku węgla z tkanek do płuc;
• leukocyty (białe krwinki): są elementem stałym krwi, głównym składnikiem układu immunologicznego; walczą z bakteriami, grzybami i wirusami;
• trombocyty (płytki krwi): są elementem morfotycznym krwi, biorą udział w procesie jej krzepnięcia¹.

Funkcje krwi

Krew dzięki swojej złożoności morfologicznej spełnia w organizmie wiele funkcji, do których zaliczamy:

• transport: krew transportuje tlen, składniki odżywcze, hormony, produkty przemiany materii i inne substancje do wszystkich komórek organizmu;
• regulacja temperatury: jest ona możliwa dzięki rozszerzaniu i zwężaniu naczyń krwionośnych;
• ochrona: krew zawiera białe krwinki, które chronią organizm przed infekcjami i chorobami;
• krzepnięcie: krew zawiera płytki krwi oraz czynniki krzepnięcia, które zapobiegają nadmiernemu krwawieniu w przypadku zranienia;
• utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej: krew utrzymuje odpowiednie pH organizmu, zapewniając równowagę kwasowo-zasadową, która jest niezbędna do funkcjonowania wszystkich komórek ciała².

Zdj. 1. Krew – oddawanie.

Badania krwi

Krew jest także niezwykle cennym źródłem informacji o naszym stanie zdrowia. Badania krwi pozwalają lekarzom na ocenę wielu parametrów, takich jak liczba krwinek czerwonych i białych, poziom hemoglobiny, stężenie elektrolitów, poziom glukozy, czynniki krzepnięcia i wiele innych. Mogą one pomóc w wykrywaniu, diagnozowaniu i monitorowaniu różnych schorzeń, takich jak anemia, infekcje, choroby serca, cukrzyca i nowotwory.

Praktycznie wszystkie choroby zostawiają swój ślad w obrazie i składzie krwi.

Regularne wykonywanie badań krwi, zwłaszcza profilaktycznych, jest bardzo ważne dla zachowania zdrowia i szybkiego wykrywania ewentualnych problemów. Zalecana częstotliwość badań zależy od wieku, stanu zdrowia i innych czynników osobniczych. w tej chwili możliwe jest również wykonywanie badań w celu określenia ryzyka zachorowania na choroby, które mogą pojawić się w przyszłości, np. nowotwory piersi³.

Grupy krwi

Na powierzchni erytrocytów znajdują się różne antygeny. Zjawisko to nazywane jest zróżnicowaniem serologicznym. Wyróżniamy cztery grupy krwi (w układzie AB0): A, B, AB, 0. W Polsce najczęściej występującą grupą krwi jest grupa A i posiada ją blisko 40% populacji, na drugim miejscu jest grupa 0 (około 30% populacji). Następnie jest grupa B (około 20% populacji), a najrzadziej występującą grupą krwi w naszym kraju jest grupa AB (poniżej 10% populacji)⁴.

Zakończenie

Krew to fascynująca substancja o niezwykle istotnych dla naszego organizmu funkcjach. Dzięki niej możemy żyć, oddychać i prawidłowo funkcjonować. Dbając o regularne badania krwi i zdrowy styl życia, możemy zadbać o stan tego drogocennego płynu i zapewnić sobie długie i zdrowe życie. Pamiętajmy również o możliwości regularnego oddawania krwi, co może uratować życie innym ludziom.

Przypisy

1. M. Wiercińska, Krew – ile krwi ma człowiek, funkcje i skład krwi, MedycynaPraktyczna.pl, 08.05.2023, https://www.mp.pl/pacjent/hematologia/choroby/322586,krew-ile-krwi-ma-czlowiek-funkcje-i-sklad-krwi [dostęp: 21.04.2024].
2. Krew i jej rola w organizmie człowieka, Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Poznaniu, https://www.rckik.poznan.pl/krew-i-jej-rola-w-organizmie-czlowieka [dostęp: 21.04.2024].
3. Badania krwi, Diagnostyka, https://diag.pl/pacjent/badania-krwi/ [dostęp: 21.04.2024].
4. Krew – fakty i ciekawostki, Wirtualna Klinika, 15.02.2010, https://wirtualnaklinika.pl/anti-aging/krew-fakty-ciekawostki/ [dostęp: 21.04.2024].