Figowce przekształcają dwutlenek węgla w kamień

Drzewa figowe robią coś więcej niż tylko rodzą owoce – wychwytują dwutlenek węgla z powietrza i zamieniają go w kamień. Naukowcy odkryli, iż niektóre z gatunków afrykańskich figowców mogą tworzyć osady przypominające wapień na swoich pniach i w otaczającej glebie, magazynując węgiel w bardzo trwałej formie.

Zespół kenijskich, amerykańskich, austriackich i szwajcarskich naukowców odkrył, iż drzewa figowe potrafią pobierać dwutlenek węgla z atmosfery i magazynować go w postaci kamienia w otaczającej glebie. Ta mało znana ścieżka, wcześniej badana głównie na drzewach innych niż owocowe, może stanowić potężne, naturalne narzędzie w walce ze zmianami klimatu.

O odkryciach poinformowano na konferencji geochemików Goldschmidt2025 w Pradze.

Figowce zamieniają CO2 w kamień

Nowe badania ujawniają, iż niektóre gatunki figowców mają niezwykłą zdolność. Potrafią absorbować dwutlenek węgla z powietrza i magazynować go w postaci kamienia wewnątrz swoich pni i w otaczającej glebie. Te pochodzące z Kenii drzewa są jednymi z pierwszych drzew owocowych, u których wykazano tę zdolność, znaną jako szlak szczawianowo-węglanowy.

Wszystkie drzewa wykorzystują fotosyntezę do przekształcania CO2 w węgiel organiczny, który tworzy ich pień, gałęzie, korzenie i liście. Dlatego sadzenie drzew jest postrzegane jako potencjalny sposób na ograniczenie skutków nadmiernych emisji CO2.

Niektóre drzewa wykorzystują dwutlenek węgla do tworzenia kryształów szczawianu wapnia. Kiedy części drzewa gniją i rozkładają się, kryształy te są przekształcane przez wyspecjalizowane bakterie lub grzyby w węglan wapnia – ten sam skład ma wapień lub kreda. Zwiększa to pH gleby wokół drzewa i dostępność niektórych składników odżywczych. Węgiel nieorganiczny zawarty w węglanie wapnia zwykle utrzymuje się w glebie znacznie dłużej niż węgiel organiczny, co czyni go skuteczniejszą metodą sekwestracji CO2.

– Od jakiegoś czasu znamy szlak szczawianowo-węglanowy, ale jego potencjał w zakresie sekwestracji węgla nie został w pełni wykorzystany. jeżeli sadzimy drzewa na potrzeby agroleśnictwa i ich umiejętności magazynowania CO2, moglibyśmy wybrać drzewa, które zapewniają dodatkową korzyść, sekwestrując również węgiel nieorganiczny w postaci węglanu wapnia – powiedział Mike Rowley z Uniwersytetu w Zurychu.

Magazynowanie węgla

W swoich pracach naukowcy przebadali trzy gatunki figowca uprawianego w hrabstwie Samburu w Kenii. Określili, w jakiej odległości od drzewa formował się węglan wapnia i zidentyfikowali społeczności mikroorganizmów biorące udział w procesie jego przekształcania. Ustalili też, iż węglan wapnia formował się zarówno na zewnętrznej stronie pni drzew, jak i głębiej w drewnie.

– W miarę formowania się węglanu wapnia gleba wokół drzewa staje się bardziej zasadowa. Węglan wapnia formuje się zarówno na powierzchni drzewa, jak i wewnątrz struktur drewna, prawdopodobnie w wyniku rozkładu kryształów na powierzchni przez mikroorganizmy, a także wnikania w głąb drzewa. Dowodzi to, iż węgiel nieorganiczny jest magazynowany głębiej w drewnie, niż wcześniej sądziliśmy – przyznał Rowley.

Analizy pokazały, iż spośród trzech badanych gatunków figowca, Ficus wakefieldii najskuteczniej wiąże CO2 w postaci węglanu wapnia. Badacze w tej chwili planują zbadać przydatność tego drzewa do agroleśnictwa, określając jego zapotrzebowanie na wodę i plony owoców, a także przeprowadzając bardziej szczegółową analizę ilości CO2, która może być sekwestrowana w różnych warunkach.

Źródło: European Association of Geochemistry, fot. Wikimedia Commons/ Marc Ryckaert/ Naamsvermelding vereist/ CC BY 3.0