Dokarmianie ptaków zimą

Zdjęcie: Dokarmianie ptaków zimą

Dlaczego warto dokarmiać ptaki zimą?

Zimą dzień jest krótki, a naturalny pokarm trudno dostępny. Gleba bywa zmarznięta, gałęzie oblodzone, śnieg przykrywa trawniki i rabaty. Ptaki potrzebują wtedy ogromnych ilości energii, by utrzymać temperaturę ciała.

A więc dokarmianie ptaków zimą:

• pomaga im przeżyć silne mrozy i okresy śniegu,
• sprawia, iż wiosną i latem ptaki odwdzięczą się, zjadając szkodniki roślin,
• ożywia zimę w ogrodzie, bo zamiast pustki widzimy ruchliwe sikory, wróble, mazurki, kosy, dzwońce, gile czy dzięcioły.

Dokarmianie ptaków zimą

Kiedy zacząć i kiedy zakończyć dokarmianie ptaków?

Najlepiej rozpocząć dokarmianie ptaków, gdy:

• pojawią się pierwsze stałe przymrozki,
• ogród jest dłużej przykryty śniegiem,
• ptakom wyraźnie trudniej znaleźć naturalny pokarm.

Najczęściej wypada to właśnie na przełomie listopada i grudnia.

Dokarmianie kończymy stopniowo, gdy:

• śnieg znika,
• temperatury utrzymują się powyżej zera,
• ptaki znów mają dostęp do pąków, owadów i nasion.

Ważne! Nie przerywaj dokarmiania ptaków nagle w środku silnych mrozów! Przyzwyczajone przylatują do Ciebie i szukanie nowego źródła pożywienia to dla nich trudne wyzwanie!

Dokarmianie ptaków zimą

Gdzie ustawić lub powiesić karmnik?

Dobrze umieszczony karmnik to bezpieczeństwo i komfort dla ptaków oraz wygoda obserwacji dla nas.

Najważniejsze zasady:

• Wysokość – karmnik powinien wisieć lub stać na wysokości ok. 1,5–2 m, poza zasięgiem kotów.
• Otoczenie – ptaki muszą mieć możliwość szybkiej ucieczki na pobliskie drzewa lub krzewy, ale karmnik nie powinien być schowany w bardzo gęstych gałęziach, gdzie łatwo się skrada drapieżnik.
• Spokój – wybierz miejsce widoczne z okna, ale z dala od ruchliwych ścieżek, wejścia do domu czy miejsca zabaw dzieci.
• Bezpieczeństwo przy oknach – unikaj wieszania karmnika tuż przy dużych, przejrzystych taflach szkła, żeby ptaki nie rozbijały się o szybę.

Drzewa do powieszenia karmnika

Zimą, kiedy ogród wydaje się uśpiony, dobrze zawieszony karmnik potrafi stać się prawdziwym centrum życia. Warto wykorzystać do tego drzewa ozdobne, które już rosną w ogrodzie. A jeżeli nie, to są drzewa, które gwałtownie rosną, więc w niedługim czasie można będzie już na nich zawiesić choćby pojemniczek wypełniony smalcem i nasionkami albo skórkę słoniny dla sikorek.

Świetnie sprawdzą się na przykład:

• klon palmowy – jego rozłożysta, gęsta korona daje ptakom poczucie bezpieczeństwa. Karmnik najlepiej zawiesić na mocnej, bocznej gałęzi, stosunkowo blisko pnia,

• brzoza omszona – delikatna w wyglądzie, ale wystarczająco stabilna, by utrzymać podwieszany karmnik. Bezpiecznym miejscem będzie solidniejsza gałąź wyrastająca przy pniu,

• albicja jedwabista – o parasolowatym pokroju, tworzy naturalne „zadaszenie” nad karmnikiem. U starszych egzemplarzy bez trudu znajdziesz grubsze konary, na których można go zawiesić,

• magnolia (np. magnolia 'Susan’ czy inne popularne odmiany) – z wiekiem wytwarza mocne konary, które doskonale nadają się do stabilnego zawieszenia karmnika.

Dokarmianie ptaków zimą

Krzewy sprzyjające ptakom – naturalny bufet dla ptaków zimą

Oprócz karmnika warto zadbać o krzewy, które zimą zaoferują ptakom naturalny pokarm oraz schronienie. Dlatego z myślą o ptakach warto wygrać choćby jedne z poniższych krzewów z myślą o naszych skrzydlatych przyjaciołach:

• berberys – liczne odmiany berberysu mają czerwone owoce długo utrzymujące się na pędach; to świetny krzew na żywopłoty, jednocześnie bardzo lubiany przez ptaki,
• kalina koralowa – jej czerwone owoce są zimą ważnym źródłem pożywienia; rozłożysty pokrój daje ptakom schronienie,
• kalina bodnantska, kalina japońska – ozdobne kaliny, które tworzą piękne, gęste krzewy, idealne jako tło dla karmnika,
• jaśminowiec – gęsty krzew o sztywnych pędach, chętnie wykorzystywany przez ptaki jako miejsce odpoczynku i schronienia,
• bukszpan wieczniezielony – gęsta, zimozielona masa, w której ptaki chętnie kryją się przed wiatrem i mrozem.

Tworząc rabatę przyjazną ptakom, możesz zestawić ze sobą kilka z tych gatunków i w pobliżu ustawić karmnik.

Dokarmianie ptaków zimą

Czym dokarmiać ptaki zimą?

Menu w karmniku powinno być:

• wysokoenergetyczne,
• naturalne,
• niesolone.

Sprawdzą się:

• nasiona – słonecznik (łuskany lub nie), proso, owies, sorgo, mieszanki ziaren dla dzikich ptaków,
• orzechy – włoskie, laskowe, arachidowe, ale tylko niesolone i nieprażone,
• produkty zbożowe – płatki owsiane, pszenne, jęczmienne, niewielkie ilości łamanej pszenicy czy kaszy,
• tłuszcz – kule tłuszczowe, kostki smalcu wymieszane z nasionami (bez soli!),
• owoce – połówki jabłek, suszone owoce jarzębiny, dzikiej róży czy głogu (bez dodatku cukru i konserwantów).

Im większa różnorodność pokarmu, tym więcej gatunków ptaków pojawi się w karmniku.

Czego nie podawać ptakom?

Unikaj:

• wszelkich solonych produktów – słoniny solonej, orzeszków solonych, wędlin,
• pieczywa, zwłaszcza białego i miękkiego – pęcznieje w przewodzie pokarmowym, gwałtownie pleśnieje i ma niewielką wartość odżywczą,
• resztek poobiednich – sosów, makaronów, ryżu z przyprawami,
• spleśniałego, zawilgoconego pokarmu.

Lepiej dosypywać jedzenia częściej, ale w mniejszych ilościach, niż przepełniać karmnik i dopuszczać do psucia się pokarmu.

Rodzaje karmników – który wybrać?

W zależności od miejsca i liczby ptaków możesz wybrać różne typy karmników:

• klasyczny karmnik „chatka” – z daszkiem, który chroni pokarm przed śniegiem i deszczem; idealny do ogrodu, można go zawiesić na drzewie lub umieścić na słupku,
• karmnik podwieszany – lekka konstrukcja, którą łatwo zawiesić na gałęzi klonu palmowego, brzozy czy magnolii,
• karmnik tubowy – świetny do drobnych nasion; ogranicza ich wysypywanie się i brudzenie,
• koszyczki i siatki na kule tłuszczowe – można je zawiesić na konarach drzew lub przy gęstych krzewach,
• „girlandy” z jedzenia – sznurek z nawleczonymi orzechami w skorupkach i kawałkami jabłek, rozwieszony np. między gałęziami kaliny lub berberysu.

Dokarmianie ptaków zimą

Higiena karmnika i bezpieczeństwo ptaków

Dokarmiając ptaki, warto pamiętać o kilku zasadach:

1. Regularne sprzątanie
   Co kilka dni usuń łuski i resztki pokarmu, raz na jakiś czas przemyj karmnik (w cieplejszy dzień). Ograniczysz w ten sposób rozwój bakterii i pasożytów.
2. Systematyczność
   Gdy zaczniesz dokarmiać, staraj się robić to regularnie przez całą zimę. Ptaki przyzwyczajają się do miejsca dokarmiania i nagłe zniknięcie pożywienia w okresie silnych mrozów może być dla nich niebezpieczne.
3. Ochrona przed drapieżnikami
   Nie ustawiaj karmnika tuż przy gęstym żywopłocie, z którego kot może wyskoczyć niespodziewanie. Zadbaj również o to, by w pobliżu nie było łatwych „drabinek” dla drapieżników.

Dokarmianie ptaków a projektowanie ogrodu

Najlepsze efekty daje połączenie dokarmiania zimą z odpowiednim doborem roślin w ogrodzie. Karmnik jest wtedy dodatkiem do naturalnego „ptasiego raju”.

Warto zaplanować:

• drzewa ozdobne – takie jak klon palmowy, brzoza omszona, albicja czy magnolia, na których można powiesić karmnik i które latem dostarczają owadów,
• krzewy owocujące – berberys, kalina koralowa, jarzębina, głóg, irga, ligustr, dzika róża – zestawione razem tworzą naturalny zimowy bufet,
• zimozielone osłony – bukszpan i inne zimozielone gatunki zapewniają ptakom schronienie przez cały rok.

Dokarmianie ptaków zimą pomaga im przetrwać okres mrozów i śniegu, kiedy naturalny pokarm jest trudno dostępny. Wystarczy regularnie uzupełniać karmnik odpowiednim, niesolonym pożywieniem, aby wesprzeć ptaki i jednocześnie cieszyć się ich obecnością w ogrodzie.

Zdjęcia: pixabay.com