Czym jest zastrzał? Jak go leczyć?

4 miesięcy temu

Zdjęcie: zastrzal

Zastrzał to nie tylko bolesne zakażenie palca u ręki lub nogi, ale również poważne wyzwanie medyczne, które często bywa lekceważone na początkowym etapie. Ignorowanie pierwszych objawów zastrzału może prowadzić do komplikacji takich jak choćby rozprzestrzenianie się zakażenia na głębsze tkanki ciała. Krótko mówiąc, zastrzałem nazywamy ostry proces zapalny rozwijający się na dłoniowej powierzchni palca. Znajomość sposobów rozpoznawania i skutecznego leczenia tego powszechnego problemu może znacząco przyspieszyć powrót do zdrowia i zapobiec trwałym uszkodzeniom.

Zastrzał palca – co to?

Zastrzał palca, znany także jako ropne zapalenie palca, często wywołany jest przez bakterie takie jak gronkowiec złocisty. Zakażenie może rozwinąć się choćby po niewielkim uszkodzeniu skóry w obrębie wału bocznego paznokcia lub opuszka palców. Typowe objawy zastrzału obejmują zaczerwienienie, obrzęk, nagromadzenie ropy oraz intensywny ból, który sygnalizuje rozwijający się stan zapalny. Skóra to największy organ ludzki pełniący kluczową funkcję ochronną. Każde jej uszkodzenie zwiększa więc ryzyko infekcji. Tak też jest w przypadku zastrzału palca.

Należy pamiętać, iż zastrzał, często mylnie postrzegany jako błaha dolegliwość, w rzeczywistości może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, jeżeli nie zostanie odpowiednio i gwałtownie leczony. Wczesne rozpoznanie zastrzału, jego objawów oraz znajomość metod terapii są zatem kluczowe, aby zapobiegać rozprzestrzenianiu się zakażeniu.

Jakie są objawy zastrzału?

Jak wspomnieliśmy już na początku, zastrzał jest przykładem ostrego zapalenia bakteryjnego palców rąk lub stóp, który powstał na skutek choćby niewielkiego urazu. W początkowej fazie objawy zastrzału palca są zwykle ograniczone do powierzchniowej warstwy skóry i obejmują zaczerwienienie, ucieplenie oraz lokalny obrzęk. Typowym symptomem jest również pulsujący ból palca spowodowany gromadzeniem się ropy pod powierzchowną warstwą zrogowaciałego naskórka. jeżeli proces zapalny rozwija się pod płytką paznokciową, to może prowadzić do deformacji i ewentualnego oddzielania się płytki od łożyska, znanego potocznie jako schodzenie paznokcia, a w ciężkich przypadkach choćby do całkowitego zniszczenia płytki paznokciowej. Lekkie przypadki zastrzału skórnego zwykle nie wymagają chirurgicznej interwencji lekarza. Gdy zakażenie bakteryjne przenika w głąb tkanek skóry, dochodzi do rozwoju zastrzału podskórnego, gdzie oprócz wymienionych symptomów (obrzęk, ciepło, zaczerwienienie), nasilają się dolegliwości bólowe, szczególnie mocno odczuwalne przy ucisku czy opuszczaniu kończyny. Zastrzał podskórny może prowadzić do powikłań w postaci ropnego zapalenia kości i stawów.

W momencie, gdy dochodzi do uszkodzenia pochewki ścięgnistej, czyli kolejnej struktury palca, rozwija się tzw. zastrzał ścięgnisty, charakteryzujący się bólem w ścięgnach dłoni nasilającym się podczas ruchów zginania i prostowania palców. Może temu towarzyszyć także podwyższona temperatura ciała. Najbardziej niebezpieczne formy zastrzału, czyli zastrzał stawowy i kostny, rozwijają się, gdy infekcja rozprzestrzenia się do głębszych struktur, takich jak stawy i kości, często przez głębokie, wtórne infekcje bakteryjne. Te poważne przypadki objawiają się intensywnym bólem, obrzękiem oraz zaczerwienieniem w obszarze zajętego stawu lub kości. Dodatkowo mogą wystąpić ogólne objawy zakażenia, w tym wysoka gorączka i dreszcze. Nieleczone głębokie zakażenie wiąże się z ryzykiem zapalenia powięzi i szpiku kostnego, posocznicą czy uszkodzeniem kośćca.

Bez względu na to, czy mamy do czynienia z zastrzałem skórnym, podskórnym, ścięgnistym, kostnym czy zastrzałem stawowym, początek jest zawsze ten sam. Zaczyna się od uszkodzenia ciągłości skóry, w efekcie czego dochodzi do zakażenia bakteriami. Najczęściej są to paciorkowce lub gronkowiec złocisty.

Jakie są rodzaje zastrzałów? Zastrzał skórny, zastrzał podskórny, zastrzał ścięgnisty oraz zastrzał kostny i stawowy

Zastrzał palca można podzielić na kilka rodzajów w zależności od głębokości i miejsca występowania infekcji:

Zastrzał skórny – jest to najbardziej powierzchowna forma zakażenia rozwijająca się bezpośrednio w warstwie naskórka. Stan zapalny pojawia się w wyniku przerwania ciągłości skóry. Charakterystyczne dla tego rodzaju zastrzału jest tworzenie się ropnia tuż pod zrogowaciałą warstwą skóry, co powoduje miejscowe zaczerwienienie i ból, który koncentruje się w okolicy paznokcia, ale może także obejmować cały palec. Dolegliwości bólowe są szczególnie nasilone w godzinach nocnych.
Zastrzał podskórny – występuje, gdy stan zapalny rozwija się i zaczyna obejmować tkankę podskórną. Objawy są bardziej intensywne niż w przypadku zastrzału skórnego i często lokalizują się na grzbietowej powierzchni palców. Występuje silny ból zwiększający się po opuszczeniu ręki. Sam proces zapalny zwykle obejmuje jeden palec. Wyjątek stanowi sytuacja, w której dochodzi do zastrzału palca najbliższego, a infekcja rozprzestrzenia się w kierunku dłoni. Warto wspomnieć, iż choćby o ile do zastrzału podskórnego dochodzi w wyniku skaleczenia opuszki palca i wewnętrznej części dłoni, obrzęk jest widoczny na grzbietowej powierzchni palców.
Zastrzał ścięgnisty – w tym przypadku infekcja przekracza granice skóry i tkanki podskórnej, atakując pochewki ścięgniste. Ropień w tej lokalizacji wywołuje ostre bóle, nasilające się przy poruszaniu ręką i palcami szczególnie podczas ich zginania i prostowania.
Zastrzał stawowy – jest wynikiem postępującej infekcji, która przenika do stawów. Zakażenie poważnie wpływa na ruchomość palca i ogranicza funkcjonalność całej ręki. Na skórze w okolicach stawu może pojawić się przetoka ropna. W zaawansowanych przypadkach, proces zapalny może prowadzić do długotrwałych uszkodzeń, takich jak zapalenie powięzi i szpiku kostnego lub uszkodzenie tkanki kostnej paliczków, a choćby do posocznicy.
Zastrzał kostny – to zaawansowana forma zapalenia, które rozwija się w przypadku braku odpowiedniego leczenia symptomów w początkowej fazie infekcji. Dotyczy on kości w obrębie zainfekowanego palca i jest połączony z intensywnym bólem, który może promieniować do całego śródręcza. Charakterystyczne mogą być również objawy ogólnoustrojowe, takie jak wysoka gorączka. Zastrzał kostny wymaga natychmiastowej interwencji chirurgiczne i zwykle leczenia antybiotykami.

Każda forma zastrzału wymaga odpowiedniej diagnozy i zindywidualizowanego podejścia terapeutycznego, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się infekcji i możliwym powikłaniom.

Jak leczyć zastrzał palca?

Metoda leczenia zastrzału zależy od rodzaju i stopnia zaawansowania infekcji. W przypadku łagodnych form zakażenia, które dotyczą powierzchniowych warstw skóry, zalecane są lokalne środki antyseptyczne, takie jak preparaty zawierające oktenidynę. Zastrzał skórny, w przypadku którego dochodzi do ropnego zapalenia tuż pod powierzchowną warstwą zrogowaciałego naskórka, można również leczyć dzięki maści ichtiolowej, która ma działanie przeciwbakteryjne i ściągające. W aptekach dostępne są także maści z antybiotykami działające na bakterie będące przyczyną zastrzału. W niektórych przypadkach leczenie zastrzału skórnego może polegać na wykonaniu podłużnego nacięcia w miejscu zgrubiałego naskórka i usunięciu ropy oraz tkanek martwiczych. Czasami konieczne jest także przyjmowanie leków przeciwbólowych.

Zastrzał podskórny wymaga bardziej intensywnego leczenia, w tym chirurgicznego nacięcia zmiany i założenia sączka, co pozwala na efektywne drenowanie nagromadzonej ropy. Leczenie uzupełnia się antybiotykoterapią, aby zwalczyć infekcję. W przypadku zastrzału ścięgnistego konieczna jest zarówno operacja, jak i długotrwała antybiotykoterapia, mająca na celu zapobiegnięcie trwałym uszkodzeniom ścięgien. W sytuacji zastrzału kostnego i stawowego, oprócz oczyszczania rany z martwiczych tkanek i założenia drenażu do usuwania treści ropnej, konieczne jest czasowe unieruchomienie kończyny. Leczenie wspomaga się antybiotykami, aby skutecznie zwalczyć głęboką infekcję.

W każdym przypadku, gdy stan pacjenta nie ulega poprawie po kilku dniach leczenia lub gdy zastrzał palca dotyczy dzieci i kobiet w ciąży, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Z wizytą u lekarza pierwszego kontaktu nie należy zwlekać również wtedy, gdy objawy są silne, czyli występuje pulsujący ból palca, opuchlizna, zaczerwienienie skóry lub ropień. Lekarz rodzinny oceni sytuację i zdecyduje o dalszym postępowaniu, co może obejmować zastosowanie antybiotyków lub interwencję chirurgiczną. Decyzja o metodzie leczenia zależy od stopnia zaawansowania choroby. Nie można zapominać, iż nieleczony zastrzał może nieść za sobą wiele negatywnych konsekwencji, w tym może prowadzić do niezwykle bolesnego wzrastania paznokcia w skórę.

Domowe sposoby leczenia zastrzału

W przypadku łagodnych postaci zastrzału, kiedy stan zapalny nie pozostało zaawansowany, a pacjent nie uskarża się na silny ból, można zastosować domowe sposoby leczenia, które często okazują się pomocne podczas oczekiwania na wizytę u specjalisty. Eksperci zalecają stosowanie okładów z ziołowych ekstraktów o działaniu przeciwzapalnym i ściągającym. Skuteczne mogą okazać się napary z rumianku, szałwii, babki lancetowatej czy nagietka. Dodanie do nich odrobiny sody oczyszczonej dodatkowo pomoże w łagodzeniu obrzęków. Alternatywą jest także moczenie zainfekowanego palca w ciepłej wodzie z dodatkiem szarego mydła, które ma działanie kojące i przyspiesza proces usuwania ropy. Domowe sposoby leczenia zastrzału dotyczą w dużej mierze zastrzału skórnego, który w pierwszym etapie dotyka jedynie powierzchowną warstwę skóry.

Ile trwa skuteczne leczenie zastrzału?

Czas leczenia zastrzału zależy od rodzaju zakażenia i szybkości, z jaką rozpocznie się interwencję terapeutyczną. Lekkie przypadki infekcji często ustępują w ciągu kilku dni, jeżeli są odpowiednio i gwałtownie leczone. Natomiast poważniejsze stany zapalne, zwłaszcza te, które rozprzestrzeniają się na głębsze tkanki, mogą wymagać znacznie dłuższej kuracji trwającej czasami choćby kilka tygodni.

Jak uniknąć zastrzału palca?

Aby uniknąć nieprzyjemnych dolegliwości związanych z rozwojem zakażenia, warto stosować się do kilku podstawowych zasad profilaktycznych. najważniejsze jest regularne mycie rąk, które pomaga usunąć potencjalne patogeny z powierzchni skóry. Stosowanie kremów ochronnych dodatkowo wzmacnia barierę skórną, chroniąc ją przed mikrouszkodzeniami. Podczas prac domowych czy ogrodowych, gdzie ryzyko drobnych urazów jest wyższe, zalecane jest noszenie rękawic ochronnych. W przypadku jakiegokolwiek uszkodzenia naskórka należy niezwłocznie oczyścić i zdezynfekować ranę, co znacząco zmniejsza szansę na rozwój infekcję. Równie ważna jest prawidłowa pielęgnacja paznokci – należy używać czystych i sterylnych narzędzi, takich jak pilniki czy nożyczki, unikać wycinania skórek oraz obgryzania paznokci, bo może to otworzyć drogę do zakażenia. Należy pamiętać, iż zastrzał może rozwinąć się choćby z powodu bardzo niewielkiego uszkodzenia naskórka, takiego jak: zakłucie igłą, wbicie drzazgi, skaleczenie czy zerwanie skórki w obrębie opuszki palca.

Zastrzał palca, choć powszechny, nie powinien być ignorowany – nie można bagatelizować pierwszych symptomów zakażenia. Wczesne rozpoznanie objawów i odpowiednie podejście terapeutyczne mogą zapobiec rozwojowi stanu zapalnego oraz poważniejszym komplikacjom i przyspieszyć powrót do zdrowia.

Źródła

https://www.doz.pl/czytelnia/a17085-Zastrzal__objawy_i_leczenie
https://www.luxmed.pl/dla-pacjenta/artykuly-i-poradniki/co-to-jest-zastrzal-i-jak-sobie-z-nim-poradzic
https://www.wapteka.pl/blog/artykul/zastrzal-palca-przyczyny-objawy-leczenie-jak-poradzic-sobie-z-bolem
https://poznan-podolog.com/zabiegi/zastrzal-palca/
https://katarzynaosipowicz.pl/blog/zastrzal-palca-przyczyny-objawy-i-leczenie/
https://premium-medical.pl/baza-wiedzy/zanokcica-i-zastrzal-co-to-jest-roznice-objawy-i-przyczyny/

Idź do oryginalnego materiału