Czym jest bostonka? Jakie są jej objawy i jak ją leczyć?

Zdjęcie: bostonka

Dzieci często łapią infekcję, spotykając się z innymi rówieśnikami w szkole, żłobkach i przedszkolach. Korzystanie z wspólnych toalet, bawienie się tymi samymi zabawkami sprawia, iż ryzyko zachorowania u dzieci na choroby wirusowe jest bardzo duże. Jedną z chorób, którą mogą się zarazić dzieci w dużych skupiskach jest bostonka.

Bostonka znana jest jako choroba bostońska lub choroba dłoni, stóp i jamy ustnej. Najczęściej chorują dzieci w wieku poniżej 10 lat. Może ona wystąpić również u starszych dzieci. Bostonka przenoszona jest drogą kropelkową.

Dorośli, zwłaszcza ci z obniżoną odpornością i chorobami przewlekłymi również mogą zarazić się bostonką. W 2021 r. na bostonkę zachorowało tak wiele osób w okolicach Podhala, iż mówiono o prawdziwej epidemii. Skąd się wzięła ta choroba? Jakie są jej objawy? I jak należy ją leczyć? Na te pytania znajdziesz odpowiedź w niniejszym artykule.

Bostonka – co to?

Bostonka to choroba zakaźna wywoływana przez wirus Coxsackievirus A16 i Enterovirus 71. Te same wirusy w rzadkich przypadkach mogą wywołać zapalenie mięśnia sercowego.

Bostonka znana jest jako choroba, dłoni i jamy ustnej. Najczęściej kojarzona jest po prostu z brudnymi rękami, ponieważ wirusy te są łatwo przenoszone przez kontakt z zanieczyszczonymi powierzchniami lub przez bliski kontakt z osobami zakażonymi.

Nazwę choroby wiąże się z miejscem, gdzie odnotowano pierwsze zachorowania. Choroba bostońska związana jest z epidemią, która wybuchła w latach 50. XX wieku w Bostonie.

Szczyt zachorowań w Polsce przypada na okres letni i jesienny.

Jak wyglądają objawy bostonki?

Choroba najczęściej objawia się przez pojawienie się wysypki. Czerwona wysypka może pojawić się na stopach i dłoniach. Dodatkowo często dochodzi do owrzodzenia w jamie ustnej. W pierwszej fazie choroby można zauważyć czerwone plamki, które wraz z rozwojem choroby przekształcają się w pęcherze, które mogą pękać, tworząc bolesne owrzodzenia.

Bostonka może rozwijać się w organizmie przez dłuższy czas i nie dawać żadnych symptomów. Pierwsza faza choroby często przypomina zwykłe przeziębienie. Osoby chore skarżą się na ogólne złe samopoczucie, brak apetytu, a także na ból gardła lub ucha. Może pojawić się także wysoka gorączka, a czasami choćby biegunka.

W ciągu kilku dni od wystąpienia gorączki na ciele pojawia się wysypka, a czerwone plamy mogą również wystąpić na pośladkach lub w okolicach pachwin, czy okolicy narządów płciowych. Wraz z wysypką pojawiają się także zmiany na błonie śluzowej jamy ustnej. Na tylnej ściance gardła można zaobserwować pęcherzyki, które wywołują ból i problemy z przełykaniem.

Chorobę można bardzo łatwo pomylić z ospą. Lekarze często mają problem z postawieniem prawidłowej diagnozy. Różnica między tymi chorobami polega na tym, iż wysypka w przypadku bostonki nie wywołuje świądu ciała. Wypryski na ciele podczas przechodzenia ospy są pojedyncze. W trakcie zachorowania na bostonkę wysypka jest bardziej obfita i zlewa się w duże czerwone plamy.

Bostonka wywołuje u dzieci następujące objawy:

• osłabienie, senność, apatię;
• dreszcze, gorączkę bądź stan podgorączkowy;
• utratę apetytu;
• bóle kostno-stawowe;
• ból głowy;
• wysypkę, pęcherzyki wypełnione przezroczystym płynem;
• owrzodzenie jamy ustnej.

Zdj. 1. Bostonka. © Źródło: Wikimedia Commons. Autor: KlatschmohnAcker. Licencja: CC BY-SA 3.0.

Bostonka u dzieci objawia się wieloma różnymi symptomami. Rodzice nie powinni lekceważyć żadnych z tych objawów.

Czy bostonka jest zaraźliwa?

Bostonka to wirusowa choroba, którą bardzo łatwo się zarazić. Jest transmitowana drogą kropelkową. Do zarażenia dochodzi najczęściej w dużych skupiskach, takich jak szkoły czy przedszkola, a także na basenach i kąpieliskach. Choroba wywołana jest przez wiele szczepów wirusów, a szczególnie enterowirusy.

Wirusy te często osadzają się na różnych powierzchniach, takich jak klamki czy blaty, co ułatwia zarażenie poprzez dotyk. Do infekcji dochodzi zwykle poprzez kontakt z wydzielinami z nosa i gardła osoby chorej oraz przez styczność z płynem z pękających pęcherzyków na ciele.

Jak leczyć bostonkę?

Bostonkę zwykle diagnozuje się podczas wizyty u lekarza, gdyż choroba ta ma specyficzne objawy, które pozwalają specjaliście postawić diagnozę już podczas pierwszego spotkania. W przypadku wątpliwości lekarz może zlecić dodatkowe badania laboratoryjne kału i krwi, które pomagają wykryć wirusy odpowiedzialne za wywołanie bostonki.

Przebieg bostonki zależy od indywidualnej odporności organizmu i wieku pacjenta.

Bostonka – leczenie

Leczenie bostonki ma charakter wyłącznie objawowy. Oznacza to, iż pacjentowi podawane są leki łagodzące uciążliwe dolegliwości. Chory otrzymuje leki przeciwbólowe, jeżeli odczuwa ból mięśni, stawów lub głowy. W łagodzeniu objawów choroby niezbędne mogą okazać się leki na bazie paracetamolu i ibuprofenu.

Antybiotyki i leki sterydowe nie są stosowane w leczeniu bostonki.

W trakcie trwania choroby należy zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu, zwłaszcza u dzieci, które mają często mały apetyt i niewielkie pragnienie.

Miejsca, w których na ciele wystąpiła wysypka, powinny być odpowiednio nawilżane. W zaawansowanej fazie choroby pomoże to zapobiec nadmiernemu złuszczaniu naskórka i formowaniu się przebarwień. Zmiany skórne można smarować olejem kokosowym, który ma wiele adekwatności leczniczych.

Krost, które powstały w wyniku choroby nie powinno się rozdrapywać i wyciskać, ponieważ może to skutkować jeszcze większym rozprzestrzenieniem się infekcji.

Bardzo istotny w leczeniu tej choroby jest odpoczynek. Leczenie można uzupełnić suplementacją witaminy A, która wpływa korzystnie na skórę.

Bostonka u dzieci a u dorosłych – jak wygląda jej przebieg?

W przebiegu bostonki można wyróżnić kilka etapów:

• faza latentna – trwa od 3 do 5 dni, w tym czasie wirus rozwija się i mnoży w organizmie, ale symptomy choroby jeszcze się nie manifestują;
• faza prodromalna – trwa od 2 do 3 dni, w tym czasie może utrzymywać się wysoka gorączka, mogą wystąpić dreszcze, bóle głowy i mięśni;
• faza adekwatna – trwa zwykle od 7 do 10 dni, na ciele pojawia się wysypka najczęściej w okolicy dłoni i stóp;
• faza zdrowienia – trwa do 4 tygodni, w tym czasie występuje złuszczanie naskórka z podeszew stóp i dłoni.

Choroba wylęga się w ciągu 3 do 5 dni od chwili zakażenia. Bostonka w organizmie dzieci i dorosłych utrzymuje się przez okres około 7 dni.

Zdj. 2. Bostonka. © Źródło: Wikimedia Commons. Autor: James Heilman, MD. Licencja: CC BY-SA 3.0.

Bostonka u dzieci

Na bostonkę chorują zwykle najmłodsze dzieci poniżej 5 roku życia. Ze względu na swój młody wiek nie mają one jeszcze wyrobionych nawyków, które są związane z utrzymaniem higieny osobistej. Dzieci w tym wieku mają obniżoną odporność oraz skłonność do wkładania rąk do buzi.

Bostonka u dorosłych

Na zachorowanie na bostonkę szczególnie narażone są osoby pracujące z dziećmi w przedszkolach, żłobkach i szkołach. Do infekcji dochodzi na przykład, gdy nauczyciel czy opiekunka ma kontakt z wydzielinami dziecka, takimi jak ślina czy kał.

Rodzice dzieci uczęszczających do żłobków, przedszkoli czy klas nauczania początkowego również znajdują się w grupie o podwyższonym ryzyku zachorowania na bostonkę.

Zachorować na nią mogą również seniorzy lub osoby cierpiące na choroby współistniejące.

Na bostonkę można zachorować wiele razy, ponieważ wywołują ją różne wirusy.

Należy gwałtownie udać się do lekarza, kiedy pojawią się pierwsze objawy.

Bostonka u kobiet w ciąży

Kobiety w trzecim trymestrze ciąży zarażone bostonką powinny szczególnie dbać o swoje zdrowie i regularnie konsultować się z lekarzem. Bostonka u kobiet w ciąży może wywołać wiele powikłań, w tym wady wrodzone czy choćby poronienie. Jednak w miarę postępu ciąży ryzyko powikłań maleje.

Ile trwa bostonka?

Okres wylęgania trwa od 3 do 5 dni od chwili zakażenia. Bostonka, czyli choroba dłoni, stóp i jamy ustnej, zwykle trwa od 7 do 10 dni, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych.

Powikłania

Schorzenie to ma zwykle łagodne objawy i bardzo rzadko występują powikłania. Najczęściej zdarzają się one w krajach azjatyckich. W tym regionie występują inne szczepy wirusów, które powodują zachorowanie na bostonkę. Jednym z najgorszych powikłań bostonki jest wirusowe zapalenie opon mózgowych.

Jak zapobiegać bostonce?

Bostonka to choroba brudnych rąk. Niezwykle ważne w profilaktyce przeciwko wystąpieniu tej choroby jest przestrzeganie zasad higieny. Częste mycie rąk zwłaszcza przed jedzeniem i po korzystaniu z toalety jest najważniejsze w zapobieganiu rozprzestrzeniania się wirusa.

W domu należy często dezynfekować powierzchnię i przedmioty wspólnego użytku, na których mogły osadzić się wirusy. Dobrze jest wycierać klamki czy inne elementy wyposażenia, na których mogły zebrać się bakterię.

W miarę możliwości powinno się izolować osoby chore od zdrowych.

Chociaż bostonka nie jest chorobą zagrażającą życiu, może powodować uciążliwe objawy. Dlatego warto zapobiegać jej występowaniu przez dbanie o odpowiednią higienę osobistą.

Zachęcam do przeczytania artykułów o podobnej tematyce:

• https://ewolucjamyslenia.pl/zrownowazony-tryb-zycia-klucz-do-zdrowia-umyslu-i-ciala/
• https://ewolucjamyslenia.pl/alergia-czy-nietolerancja-pokarmowa/
• https://ewolucjamyslenia.pl/ziolowe-wsparcie-przy-infekcji/

Źródła

1. https://www.aptekaolmed.pl/blog/artykul/choroba-bostonska-bostonka-jak-przebiega-i-w-jaki-sposob-ja-leczyc,331.html
2. https://upacjenta.pl/poradnik/bostonka-co-to-objawy-leczenie
3. https://www.pbkm.pl/pregnancy-zone-2/choroby-w-ciazy/bostonka-w-ciazy