Czy moja praca szkodzi mojemu zdrowiu? Jak rozpoznać negatywny wpływ i kształtować zdrowe nawyki zawodowe

W dzisiejszym dynamicznym świecie spełnienie zawodowe często jest jednym z najważniejszych elementów życia. Niejednokrotnie łatwo jest zapomnieć o zdrowiu w ciągłym pośpiechu i gonitwie. Ponadto objawy przemęczenia często nie są natychmiast widoczne, gdyż towarzyszy im ekscytacja lub adrenalina. Dlatego nietrudno jest zapomnieć o zdrowiu, dopóki poważniejsze symptomy nie zaczną dawać nam sygnałów.

Wczesne rozpoznanie negatywnych skutków zawodowych oraz kształtowanie zdrowych nawyków w pracy są najważniejsze dla zachowania równowagi między życiem zawodowym a zdrowiem, zarówno krótko-, jak i długoterminowo.

Czy siedzisz przy biurku przez długie godziny? Czy doświadczasz bólu pleców, problemów ze wzrokiem lub uczucia zmęczenia oczu? Czy często cierpisz na bóle głowy? Czy masz trudności z zasypianiem? A może pracujesz w środowisku, gdzie występują substancje chemiczne lub szkodliwe czynniki, które mogą zaszkodzić twojemu zdrowiu? Pierwszym krokiem w identyfikacji negatywnego wpływu pracy na zdrowie jest świadomość potencjalnych zagrożeń fizycznych związanych z naszym stanowiskiem pracy. Warto zwrócić uwagę na ergonomiczne ustawienia stanowiska pracy oraz stosować się do zaleceń dotyczących bezpiecznego korzystania z narzędzi i substancji w miejscu zatrudnienia¹.

Czy Twoja praca wymaga, abyś pracował w nieregularnym systemie lub odrabiał nocne zmiany? Czy regularnie pracujesz poza swoim standardowym trybem pracy? Czy znajdujesz czas dla rodziny, życia towarzyskiego, sportu i aktywności fizycznej? Czy spożywasz regularne i wartościowe posiłki? jeżeli czujesz, iż pewne obszary twojego życia wymykają się spod kontroli, powinna zaświecić ci się lampka alarmowa.

Według WHO „praca powyżej 55 godzin tygodniowo prowadzi do utraty zdrowia, a choćby życia”². Zbyt długie godziny pracy mogą także obniżać kreatywność i produktywność. Aby zachować zdrowy rozsądek, opanowanie w chwilach stresu oraz kreatywność, konieczne jest zapewnienie sobie odpowiedniej ilości odpoczynku oraz wprowadzenie choćby minimalnej rutyny w naszym grafiku, co pomoże regulować nasz zegar biologiczny. Niekiedy większe pieniądze na koncie nie są warte naszego zdrowia ani pogorszenia relacji z bliskimi³.

Czy odczuwasz lęk przed pójściem do pracy? Czy utrzymujesz dobre relacje z innymi pracownikami? Czy Twoja praca przynosi ci jakąkolwiek satysfakcję, czy raczej wywołuje uczucia lęku i napięcia? Kiedy zastanawiamy się nad wpływem naszej pracy na zdrowie, warto również wziąć pod uwagę środowisko społeczne, w jakim pracujemy. Chwilowe konflikty są rzeczą naturalną, ale jeżeli nasze relacje charakteryzuje stałe napięcie i lęk, jest to sygnał, iż może nadszedł czas na zmianę.

Kształtowanie podstawowych zdrowych nawyków

Kształtowanie podstawowych zdrowych nawyków zawodowych jest równie istotne jak rozpoznanie negatywnego wpływu pracy na zdrowie. Nawyki te stanowią fundament naszego codziennego funkcjonowania, wpływając nie tylko na nasze zdrowie fizyczne, ale także na ogólne samopoczucie i efektywność w pracy.

W idealnym świecie te zasady mogą wydawać się proste do wprowadzenia, ale w rzeczywistości mogą być wyzwaniem. Jednak ich konsekwentne stosowanie może przynieść znaczące korzyści dla naszego zdrowia i jakości życia. Oto kilka kluczowych aspektów, o których warto pamiętać:

• Regularne przerwy w pracy: należy zaplanować regularne krótkie przerwy w ciągu dnia pracy. choćby krótka chwila odpoczynku może pomóc w poprawie koncentracji i wydajności.
• Odpowiednia higiena snu: sen odgrywa kluczową rolę w regeneracji organizmu. Staraj się zapewnić sobie wystarczającą ilość snu każdej nocy, unikając nadmiernego korzystania z elektroniki przed snem i utrzymując regularny harmonogram snu⁴.
• Aktywność fizyczna: regularna aktywność fizyczna ma nie tylko korzystny wpływ na zdrowie fizyczne, ale także na kondycję psychiczną. Znalezienie czasu w aktywność fizyczną, choćby w postaci krótkich spacerów czy ćwiczeń, może przynieść wiele korzyści.
• Regularne i zdrowe posiłki: zbilansowana dieta bogata w świeże owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe, zdrowe źródła białka i nienasycone tłuszcze jest kluczowa dla utrzymania energii i zdrowia w miejscu pracy.
• Równowaga między pracą a życiem osobistym: ważne jest, aby zapewnić sobie równowagę między pracą a życiem osobistym. To oznacza planowanie czasu w odpoczynek, hobby i aktywności społeczne poza miejscem pracy. Dobrze zorganizowany czas wolny może pomóc w redukcji stresu i poprawie ogólnego samopoczucia.

Interesującym faktem jest to, iż Bóg zaprogramował człowieka w taki sposób, aby mógł on regularnie cieszyć się odpoczynkiem w swoim życiu. Ten element jest tak istotny, iż znalazł się choćby w przykazaniach Bożych:

„Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić. Sześć dni będziesz pracować i wykonywać wszystkie twe zajęcia. Dzień zaś siódmy jest szabatem ku czci Pana, Boga twego”⁵.

Jeśli zostaliśmy stworzeni zgodnie z pewnym porządkiem, to łamanie zasad, które nim rządzą, będzie miało negatywny wpływ zarówno na nasze zdrowie fizyczne, jak i psychiczne. Pismo Święte wskazuje na wiele różnych wartości, których pielęgnowanie przynosi pozytywne skutki w naszym życiu – między innymi odpoczynek.

Przypisy

1. Na czym polega ergonomia stanowiska pracy?, Eden Springs, www.eden.pl/blog/na-czym-polega-ergonomia-stanowiska-pracy [dostęp: 03.06.2024].
2. K. Redmerska, WHO: Zbyt duża ilość pracy szkodzi zdrowiu, Prawo.pl, 03.06.2021, www.prawo.pl/kadry/nadmiar-pracy-a-zdrowie,508691.html [dostęp: 03.06.2024].
3. B. Bielecka, Wpływ długiego czasu pracy na zdrowie, Fabryka Siły, 21.10.2021, www.fabrykasily.pl/zdrowie/wplyw-dlugiego-czasu-pracy-na-zdrowie [dostęp: 03.06.2024].
4. N. Wawryszuk, Higiena snu: 8 sprawdzonych sposobów na zdrowy i dobry sen, Natu.care, 29.04.2024, www.natu.care/pl/umysl/higiena-snu
5. Księga Wyjścia 20,8-10a; Biblia Tysiąclecia.