Mamy dwa rodzaje czosnku: czosnek wiosenny inaczej czosnek jary oraz czosnek zimowy inaczej czosnek ozimy. Ten pierwszy sadzi się wczesną wiosną, ten drugi późną jesienią i zimuje w gruncie. o ile uprawiamy czosnek wiosenny to wiedzieć należy, iż czosnek jary daje nieco niższy plon, niż czosnek zimowy, jednak to ten pierwszy lepiej i dłużej się przechowuje.
O tym jak sadzić, pielęgnować i kiedy zbierać czosnek zimowy przeczytacie tutaj:
Kiedy sadzić czosnek wiosenny
Najlepszym terminem sadzenia czosnku wiosennego jest wczesna wiosna, czyli koniec marca, początek kwietnia. Ziemia powinna być już dobrze rozmarznięta i nie może to być wiosenne błoto, bo czosnek za nadmierną wilgocią nie przepada, gwałtownie wówczas zaczyna gnić. Najlepiej wybrać do tego słoneczny, suchy i w miarę ciepły dzień i dobrze by było by w kolejnych nie zapowiadano silniejszych przymrozków.
Wiedzieć należy, iż im później zostanie zasadzony czosnek, tym plon będzie niższy, dlatego najpóźniej sadzi się go 10 kwietnia.
Czosnek wiosenny – kiedy sadzić czosnek wiosenny, źródło: depositphotos.com
Jak sadzić czosnek wiosenny
Czosnek wiosenny sadzi się w rzędach co 20 cm, w odległości 7 cm ząbek od ząbka. Optymalna głębokość to około 3 cm. Ziemia powinna być dobrze przekopana, spulchniona i odchwaszczona.
Najlepsze do sadzenia są ząbki duże i średnie, świeżo rozdzielone by nie okazały się zbyt suche. Te małe lepiej jest wykorzystać w kuchni, bo czosnek albo wcale z nich nie wyrośnie, albo główki będą bardzo małe, a ząbki w nich jeszcze mniejsze, więc szkoda zachodu.
Czosnek jary – pielęgnacja
Uprawę czosnku należy systematycznie odchwaszczać. Ważne jest również by uprawę czosnku jarego systematycznie nawozić, a to dlatego, iż czosnek potrzebuje sporo składników pokarmowych, by wyrosnąć. Oczywiście najlepszymi nawozami są te organiczne: obornik i kompost. Czosnek powinno się sadzić dwa lata po zastosowaniu obornika, natomiast kompost będzie idealny w roli świeżo zapodanego nawozu. Można go wymieszać z wierzchnią warstwą ziemi, ale również można nim ściółkować podłoże.
Czosnek jary można również podlewać wodą z dodatkiem biohumusu. By dostarczyć naturalnego azotu można ściółkować czosnek jary świeżo skoszoną trawą, a gdy będzie ona wymieszana z listkami koniczyny, tego azotu będzie jeszcze więcej.
Kiedy wykopywać czosnek wiosenny
Tu nie można mówić o konkretnych datach. Wykopywanie czosnku wiosennego powinno odbywać się wówczas, gdy dojrzeje. A świadczy o tym wygląd ich liści. Jeśli 50-60% liści pożółkło i zaschło, czas na wykopanie czosnku. Zawsze też można palcem odkryć nieco ziemię i sprawdzić.
Czosnek wiosenny – kiedy sadzić czosnek wiosenny, źródło: depositphotos.com
Bo czas dojrzewania czosnku zależy od kilku czynników:
- od odmiany czosnku wiosennego – są odmiany dojrzewające już w lipcu, a te późniejsze choćby z końcem sierpnia,
- od terminu sadzenia – im później zasadzony czosnek tym później zbiory, a sadzenie po terminie to skrócenie czasu w dojrzewanie i marniejsze zbiory,
- od ilości wody – zbyt mała ilość wody w trakcie wegetacji to wcześniejsze zasychanie liści, a co za tym idzie słabsze zbiory,
- od panujących warunków atmosferycznych – dużo słońca, optymalne opady, temperatura, mają duży wpływ na proces dojrzewania czosnku,
- od nawożenia – pamiętać należy by pod koniec okresu wegetacji nie zasilać czosnku azotem, będzie bowiem wypuszczał kolejne zielone liście, a główka rosnąć nie będzie
Czas wykopywania czosnku ma duże znaczenie. jeżeli czosnek będzie za krótko w ziemi, główki, a co za tym idzie i ząbki będą niewyrośnięte. jeżeli będzie za długo, główki zaczną się pod ziemią rozpadać. Może być tak, iż chcemy go wyrwać i zostaniemy z wiązką liści w dłoni, a główka zostanie pod ziemią. Takiego rozpadniętego czosnku nie da się w całości długo przechowywać. Nie trzeba go jednak od razu zużywać, jest kilka sposobów na jego przechowanie:
Żeby główka podczas wyrywania czosnku nie została pod ziemią, czosnek wykopuje się używając do tego wideł. Najlepiej robić to w słoneczny, suchy dzień rano i po wykopaniu i otrzepaniu z ziemi pozostawić warzywa na grządce by obeschły w słońcu. Następnie brudne, wierzchnie łuski się zdejmuje i albo zostawia liście i plecie się z nich warkocze albo spina w pęczki, albo liście się obcina zostawiając kilkucentymetrowy pęd, a czosnki układa się w skrzyneczkach w suchym i przewiewnym miejscu.
Barometrem dojrzewania czosnku są jego liście, jeżeli większość usycha, to czas na zbiory, niezależnie od tego jaka jest data w kalendarzu. Bo widać był jakiś powód, iż czosnek przedwcześnie dojrzał, choć nie oznacza to równocześnie, iż jest okazały.
Czosnek wiosenny – kiedy sadzić czosnek wiosenny, źródło: depositphotos.com
Odmiany czosnku wiosennego
Jeśli chodzi o dostępność u nas czosnku jarego, to szału nie ma. Zarejestrowane są bowiem dwie jego odmiany:
- czosnek wiosenny 'Jarus’ – odmiana średnio wczesna, o białych główkach na które składają się różnej wielkości ząbki, waży 20-40 gram
- czosnek wiosenny 'Cyryl’ – polska, stara, średnio wczesna odmiana, w jednej główce o kremowej łusce znajduje się choćby do 20 luźno ze sobą złączonych ząbków, idealny do długiego przechowywania
- czosnek wiosenny 'Jankiel’– odmiana średnio wczesna, ważąca do 40 g, ząbki ściśnięte, okryte białą, mocno przylegającą łuską
- czosnek wiosenny 'Latowicki’ – jest to odmiana średnio wczesna o średniej wielkości główkach (ok. 50mm), łuska biała z charakterystycznym przyrostem, ząbki ściśle do siebie przylegają i jest ich ok. 15 sztuk, czosnek ten ma wyjątkową moc wśród czosnków, dlatego jest idealny do przetworów, do celów leczniczych i na nalewki
Fot. główna: depositphotos.com