Ciekawe odmiany kapusty

3 miesięcy temu

Zdjęcie: Ciekawe odmiany kapusty – kapusta morska, modrak morski

Ciekawe odmiany kapusty

**Kapusta rzepak (Brassica napus)**

Ciekawe odmian kapusty to chociażby rzepak, który kojarzy się z kwitnącymi żółto polami oraz z olejem, który tłoczony jest z jego nasion. Ciekawostką może być fakt, iż jest to odmiana kapusty, chociaż zupełnie jej nie przypomina.

Ze względu na nasiona, z których pozyskuje się olej, jest to jedna z najczęściej uprawianych roślin na świecie. W Polsce uprawia się głównie rzepak ozimy, który wysiewany jest na pola w sierpniu i zakwita wiosną następnego roku. Żółte, bezkresne pola to nie tylko element charakterystyczny polskiego krajobrazu, ale również uczta dla pszczół – rzepak jest rośliną miododajną, chętnie odwiedzaną nie tylko przez pszczoły, ale także przez inne pożyteczne zapylacze.

Na rynku dostępna jest również odmiana ogrodowa kapusty rzepak (Brassica napus ssp. napus), która świetnie nadaje się na zbiór zimowy, dzięki wysokiej mrozoodporności. Wytwarza podłużne zielone liście o długości do 8 cm, które można zbierać 2 – 3 razy. Świetnie smakuje gotowana na parze z dodatkiem przypraw i czosnku.

Kapusta galicyjska (Brassica oleracea var. Viridis)

Kapusta galicyjska – ta odmiana kapusty uprawiana jest głównie w Hiszpanii i Portugalii. Nie wytwarza ona główek – rozeta dużych, niebiesko-zielonych liści wyrasta u szczytu grubej, sztywnej łodygi, osiągającej 60 do 90 cm wysokości.
Liście są delikatne, soczyste i łagodne w smaku. Najsmaczniejsze, gdy zostały zebrane po pierwszych przymrozkach. Ze względu na mrozoodporność, zbiory można kontynuować choćby podczas mroźnej i śnieżnej zimy.

Nadaje się do duszenia, smażenia i gotowania na parze, stanowi również świetny składnik zup. Cienko poszatkowane liście tej odmiany stanowią główny składnik jednej z najpopularniejszych portugalskich zup – caldo verde.

**Kapusta stożkowa (Brassica oleracea var. capitata)**

Kapusta stożkowa to odmiana gwałtownie rosnąca, gotowa do zbioru choćby w 45 dni od rozsady. Charakteryzuje się stożkowatymi główkami średniej wielkości, o masie od 0,8 do 1 kg. Liście są jasnozielone, miękkie, kruche i łagodne w smaku. Wymaga regularnego nawożenia i głębokiego sadzenia rozsady (aż do liścieni). Łatwa do przechowywania, świetnie nadaje się do kiszenia oraz obróbki termicznej.

Według zamysłu hodowców, jedna główka kapusty miała wystarczyć jako główny składnik surówki dla przeciętnej rodziny.

Kapusta sitowata (Brassica juncea)

Kapusta sitowata, której inne nazwy to kapusta sarepska, gorczyca modra lub gorczyca sarepska. W naturze występuje na terenie Syberii, Chin, Ameryki Południowej i Europy Wschodniej.
Mocno rozgałęziona łodyga dorasta do około 1m wysokości. Uprawiana dla nasion, które są gorzkie i piekące w smaku. Wytwarza się z nich olej, wykorzystywane są również w produkcji musztardy oraz jako przyprawa i składnik dodawany do kiszenia warzyw. Zawarta w nasionach synalbina używana jest także w lecznictwie, jako składnik maści i plastrów rozgrzewających.

Ciekawostką może być fakt, iż kapusta sitowata jest hiperakumulatorem złota. W sprzyjających warunkach można uzyskać 10 g pierwiastka z 1 tony suchej masy roślinnej.

**Kapusta warzywna pastewna (Brassica oleracea var. medullosa)**

Kapusta warzywna pastewna – inna nazwa to kapusta głąbiasta, uprawiana głównie jako pasza dla zwierząt, jednak w niektórych krajach wschodnich użytkowana także kulinarnie (np. w Albanii, do przygotowywania gołąbków).

Wytwarza mięsistą, grubą łodygę, która może osiągać choćby 2 m wysokości. Liście są głównie zebrane w rozetę u jej szczytu, jednak pojedynczo mogą wyrastać na całej długości łodygi.

Ze względu na dużą mrozoodporność może być zbierana choćby spod śniegu, dzięki czemu jest chętnie uprawiana na późną zielonkę dla zwierząt. Zarówno liście, jak i łodygi bardzo dobrze się przechowują, stanowiąc wartościowy materiał paszowy – tak dla bydła, jak i dla mniejszych zwierząt roślinożernych. Lubi ciężkie, zasobne gleby. Rzadko uprawiana w ogrodzie, bardzo wydajna w siewie polowym – na 1 ha wystarczy 4 kg nasion.

**Kapusta abisyńska (Crambe hispanica L. subsp. abyssinica)**

Znana także jako kartan abisyński lub modrak abisyński. Oleista roślina uprawna, pochodząca z tropikalnych rejonów Afryki. Uzyskiwany z niej olej ma adekwatności podobne do rzepakowego i zawiera 51 do 53% tłuszczu. Makuch, będący efektem ubocznym tłoczenia zawiera ponad 40% białka i chętnie jest wykorzystywany, jako surowiec paszowy.

Wyciąg z tej rośliny stanowi surowiec kosmetyczny, używany w preparatach pielęgnacyjnych do skóry i włosów.

Ma niskie wymagania glebowe – świetnie radzi sobie w okresach suszy i wysokich temperatur. W Polsce sporadycznie stosowana jako międzyplon. Dzięki szybkiemu wzrostowi wygłusza chwasty i może służyć jako zielonka paszowa. Młode liście znajdą również zastosowanie kulinarne, jako składnik surówek i dań gorących.

**Kapusta morska (Crambe maritima)**

Kapusta morska – inne nazwy tej rośliny to modrak morski lub kartan morski. Rośnie dziko na atlantyckich wybrzeżach Europy, nad Morzem Czarnym i nad Bałtykiem. W Polsce dotąd nie stwierdzono jego występowania.
W niektórych krajach uprawiany jako roślina ozdobna i warzywo (np. W Wielkiej Brytanii). Ze względu na rzadkość występowania w naturze, roślina ta w wielu krajach jest objęta ochroną gatunkową.

Roślina wytwarza rozgałęziającą się w górnej części nagą, mięsistą i siną łodygę, dorastającą do 50 – 60 cm wysokości. Dolne liście są duże (40 na 30 cm) na długich, okazałych ogonkach. Górne liście siedzące, niebieskozielone lub podbarwione na purpurowo, tworzące gęste kępy.

Roślina ta znana była już w starożytności – dzięki jedzeniu marynowanych liści modraka, rzymscy żeglarze mogli uniknąć szkorbutu. Ze względu na wysoką tolerancję zasolenia, kapusta morska uznawana jest za jedno z warzyw przyszłości.

Warzywa kapustne to rodzina liczna w gatunki interesujące i nieoczywiste, wykraczająca dalece ponad to, co zwykło się uprawiać na przydomowych grządkach i przyrządzać w kuchni. Warto spojrzeć na kapustę w nieco szerszym kontekście, a okaże się, iż nie jest to aż tak pospolita roślina, za jaką uważa ja większość.

Bibliografia:

A. Semczyszak, Zachodniopomorski Magazyn Rolniczy, Kapusty stożkowe, 07/2006-2007, s. 37
A. Czerwinska-Nowak, Hasło Ogrodnicze, „Szybkie” kapusty, 11/2017, s. 17-20
E. Kunicki, Działkowiec, Kapusty z Azji, 07/2002, s. 46-47

Fot. główna: interesujące odmiany kapusty – kapusta morska, modrak morski, autor: Salicyna, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org

Idź do oryginalnego materiału