Brązowienie tui od środka

Zdjęcie: Brązowienie tui od środka

Sadzenie tui jest u nas bardzo popularne, a tuje uprawiane są w większości ogrodów. Nic dziwnego, tuje to rośliny łatwe w uprawie i nie mające zbyt wygórowanych wymagań. Nie są to jednak rośliny bezobsługowe, warto więc przynajmniej kilka razy w okresie zajrzeć do ich wnętrza by zobaczyć co dzieje się w miejscach, do których nie docierają promienie słoneczne. Może się bowiem okazać, iż postępuje brązowienie tui od środka, a z zewnątrz czy to krzew czy drzewo prezentują się nienagannie. Może być kilka przyczyn brązowienia igieł w środku krzewu czy drzewa. Prawidłowo zdiagnozowane pozwolą zastosować odpowiednie środki, które uratują tuje przed brązowieniem igieł od środka, a co za tym idzie przed zamarciem całych roślin.

Dlaczego tuje brązowieją od środka

Powody brązowienia igieł żywotników mogą być bardzo różne. Może to być naturalny proces, mogą być to błędy uprawowe, błędy w pielęgnacji, choroby grzybowe albo szkodniki. Poniżej lista możliwych przyczyn, dlaczego te iglaki brązowieją od środka.

• zbyt gęsto posadzone tuje brązowieją od środka

Jeśli posadzimy tuje zbyt gęsto, to naturalne brązowienie igieł od środka zacznie przybierać coraz większe rozmiary, aż któregoś dnia może się okazać, iż w środku korony nie znajdziemy ani jednej zielone igły. Dlatego sadząc tuje trzeba, w zależności od odmiany, sadzić je w zalecanych odległościach. Brak bowiem dostatecznej ilości światła będzie powoli, od środka zabijać rośliny.

Źle na rośliny wpływa również nadmierne przeplatanie się korzeni, wynikające ze zbyt małej ilości miejsca. Tuje zaczynają wówczas rywalizować między sobą o wodę i składniki pokarmowe.

• naturalne brązowienie tui od środka

Przyczyną brązowienia tui od środka nie zawsze są czynniki zewnętrzne. Jest to bowiem również proces naturalny, wynikający choćby z naturalnego pokroju tych iglaków. Żywotniki bowiem czy to odmiany Szmaragd czy Brabant, które uprawiane są w formie żywopłotu i systematycznie przycinane w sposób naturalny mocno się w wyniku cięć zagęszczają, co powoduje brak dostępu światła do wnętrza korony drzew czy krzewów. Skutkiem tego jest brązowienie igieł i wewnętrznych pędów, zasychanie i opadanie. By poprawić cyrkulację powietrza wewnątrz roślin należy te zaschnięte igły i pędy usuwać. Uchroni to iglaki przed rozwojem choroby grzybowej, która mogłyby tam zagościć i zapewni wnętrzu dostęp do promieni słonecznych. Pozbywając się zeschniętych części roślin ogrodnik stwarza warunki do wypuszczania przez iglaki nowych, soczyście zielonych igieł.

• brązowienie tiu od środka w wyniku choroby grzybowej

Sprawdzając jak wyglądają igły i pędy tui przy pniu trzeba umieć odróżnić naturalny proces brązowienia igieł od tego, którego przyczyną mogą być choroby, a najczęściej jest to choroba grzybowa. A iż postępuje ona najczęściej od ziemi, to właśnie dolne partie roślin będą najmocniej porażone. Brązowienie igieł będzie zatem postępować od dołu ku górze iglaków. Kolejną przesłanką, iż jest to choroba grzybowa a nie naturalne brązowienie tui od środka będzie żółknięcie młodych przyrostów.

A jaka jest najczęstsza przyczyna atakowania tui przez choroby grzybowe? Jest to mianowicie zbyt duża ilość wilgoci. Błędem jest choćby polewanie całych tiu wodą podczas podlewania. Iglaki bowiem powinny być podlewane na poziomie gruntu. I tu z ilością podawanej wody też trzeba ostrożnie. Tuje źle tolerują stanie w wodzie. Choroba grzybowa, jak choćby szara pleśń zaczyna błyskawicznie atakować pędy, a różne rodzaje zgnilizny dopadają korzenie. Koniecznie więc trzeba gwałtownie wykonać oprysk i zwalczać choroby. Ale choroby tui to nie tylko szara pleśń czy zgnilizny, to również fytoftoroza – grupa chorób roślin wywołana przez gatunki grzybopodobnych lęgniowców.

• brązowienie tui z powodu ataku szkodników

Również szkodniki mogą się zagnieździć w koronie tui i sprawić, iż zacznie ona brązowieć od środka. Najgroźniejszym z nich jest przędziorek, który zadomawia się wewnątrz korony i tam oplata igły pajęczynkami, wysysając jednocześnie z nich soki.

• brązowienie tui od środka korony w wyniku braku wody

Było już o nadmiarze wody, która powoduje brązowienie igieł tui od środka, teraz niedobór wody. Brak wody również jest przyczyną, iż tuje w środku zaczynają zamierać. I to nie tylko brak wody latem, gdy nie pada i jest susza, ale również, o czym często właściciele iglaków nie wiedzą, brak wody zimą. Skutkiem niedoborów wody jest nie tylko brązowienie wnętrza iglaków, ale może on spowodować zahamowanie wzrostu, a także zapobiega rozwojowi roślin.

Jeśli więc tuje zaczynają od środka zamierać, warto sprawdzić również stan podłoża, zwłaszcza jeżeli pod tujami rozłożona jest agrowłóknina, a podłoże wyściółkowane jest kamieniami.

Szczególnie niebezpieczny jest brak wody zimą. Tuje bowiem są roślinami zimozielonymi, ich procesy życiowe mocno zimą zwalniają, ale nie zatrzymują się. W słoneczny dzień liście oddają wilgoć, a system korzeniowy nie są w stanie pobierać wody z zamarzniętej ziemi. Zjawisko to to susza fizjologiczna, która często jest przyczyną brązowienia iglaków po zimie. Może się zdarzyć, iż susza fizjologiczna sprawi, iż tuje zaczną chorować i usychać.

Jeśli zimą nie pada ani deszcz ani śnieg i do tego nie ma mrozu, łatwo jest sprawdzić, czy aby iglaki nie mają zbyt sucho. jeżeli tak, to nawet zimą jest konieczność ich podlania. Jak widać bowiem zarówno krzewy iglaste jak i drzewa iglaste wymagają nawadniania także zimą.

• przenawożenie iglaków powodem brązowienia środka tui

Zbyt duża dawka nawozu, mowa tu głównie o nawozach mineralnych, gwałtownie spowoduje zamieranie korzeni, a co za tym idzie brązowienie tui od środka, to natomiast skutkuje zamarciem całej rośliny. Można próbować takie drzewo czy krzew ratować intensywnie podlewając w celu wypłukania nadmiaru nawozu z gleby, choć to może nie uratować już roślin. Dlatego z nawożeniem nawozami sztucznymi naprawdę trzeba uważać, stosując się ściśle do zaleceń producenta. No i oczywiście wybrać najlepszy nawóz przeciw brązowieniu igieł.

Jak uratować brązowe tuje?

Kluczowe dla uratowania brązowiejących w środku tui jest po pierwsze szybkie zauważenie problemu, po drugie prawidłowe jego zdefiniowanie. jeżeli bowiem nie określimy rzeczywistego powodu, dlaczego igły zaczynają brązowieć od środka tui, to nietrafiona reakcja zaprzepaści szansę na uratowanie roślin i boże dochodzić do ich obumierania. Trzeci krok to zastosowanie odpowiednich środków lub przeprowadzenie zabiegów pielęgnacyjnych.

W jaki sposób oczyszczać tuje

Czyszczenie wnętrza tui jest jednym z kluczowych zabiegów pielęgnacyjnych, które pozwalają zapobiegać przekształcaniu się naturalnego brązowienia igieł w środku korony iglaków, w tę niepożądaną, wywoływaną chociażby przez patogeny grzybowe. A zaleganie wewnątrz korony gromadzących się igieł staje się doskonałą miejscówką do wylęgu zarówno grzybów jak i szkodników.

Dlatego każdej wiosny i każdej jesieni ważne jest regularne usuwanie suchych gałązek i suchych igieł. Żeby nie śmiecić, warto jest rozłożyć pod rośliny iglaste plandekę i energicznie potrząsać nimi zaczynając od góry. jeżeli wewnątrz znajdują się martwe pędy, należy je wyciąć sekatorem. Gdy tuja jest zbyt gęsta, dobrze jest usunąć nieco gałązek. Te zabiegi pozwolą utrzymywać tuje w doskonałej kondycji przez długie lata.

Jak zapobiec brązowieniu tui od środka

By tuje nie brązowiały od środka, co doprowadzić może w konsekwencji choćby do zamarcia iglaków, trzeba sadząc je a następnie pielęgnując spełnić kilka warunków:

• sadzić tuje w żyznej, ale przepuszczalnej glebie o odpowiednim pH, co wyeliminuje zaleganie wody pod roślinami grożące pojawieniem się chorób grzybowych
• tuje zadbać o odpowiednią odległość między roślinami, dostoswaną do pokroju konkretnej odmiany żywotnika
• nigdy nie polewać wodą całych roślin w trakcie podlewania
• systematycznie usuwać brązowiejące w procesie naturalnym igły i pędy z wnętrza korony
• podlewać systematycznie tuje w okresach bezdeszczowych latem, ale również zimą tuje wymagają nawadniania
• ściółkowanie podłoża pod tujami zatrzymuje np. wilgoć w podłożu
• systematyczna kontrola wnętrza tui w celu wykrycia potencjalnego ataku szkodników i ich eliminacja poprzez opryski preparatami naturalnymi bądź środkami ochrony roślin
• należy systematycznie wycinać pędy jeżeli rośliny są zbyt mocno zagęszczone, im mniej światła dotrze do środka, tym intensywniej wnętrze korony będzie zamierać, ułatwi to również roślinie dostęp do powietrza
• każdej wiosny i jesieni należy otrzepywać rośliny z martwych igieł zaczynając od góry
• stosując nawozy mineralne należy stosować się ściśle do zaleceń producenta by nie doszło do przenawożenia tui
• systematycznie stosować nawozy przeciwko brązowieniu iglaków

Jeśli ogrodnik zastosuje się do wszystkich powyższych etycznych, jego tuje będą miały intensywnie zielone igły, a będą wyglądały zdrowo i estetycznie, a brązowienie tui od środka będzie jedynie naturalnym procesem dotyczącym każdego iglaka.

Fot. główna: depositphotos.com