Bożodrzew gruczołowaty – Ailant chiński – uprawa

Bożodrzew gruczołowaty vel bożodrzew chiński vel ailant chiński (Ailanthus altissima) jest drzewem należącym do rodziny biegunecznikowatych. Do Europy został przywieziony z Chin. W Polsce często uprawiany na zachodzie kraju. gwałtownie dziczeje i dlatego został uznany u nas za gatunek inwazyjny. Od roku 2012 by go uprawiać, rozmnażać, importować czy sprzedawać trzeba mieć pozwolenie Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.

Bożodrzew gruczołowaty jest drzewem gwałtownie rosnącym i osiągającym imponujące rozmiary. Jego pień jest prosty i wzniesiony a korona ma kształt szrerokojajowaty. Młode drzewa rosną bardzo szybko, w ciągu roku przyrastają choćby o 2 metry. Pędy jednoroczne są bardzo grube, pokryte jakby zamszem. Na skutek mrozu stają się żółtawobrązowe a po odpadnięciu liści pojawiają się w tych miejscach charakterystyczne, sercowate blizny. Rdzeń pędów ma kolor różowy. Z wiekiem pień oraz pędy stają się gładkie, jasnoszare i pojawiają się na nich charakterystyczne spękania tworzące rysunek. Liście bożodrzewów są duże, mają od 80 do 100 cm długości. Składają się z 11-25 lancetowato-jajowatych liści osiągających do 12 cm długości i krótkich ogonków. Spód liści ma odcień niebieskawy. Charakterystyczne dla gatunku są 2-4 ząbki, które znajdują się u podstawy każdego listka z gruczołkami. Gdy się je rozetrze, wydzielają nieprzyjemny, mocny zapach. Liście utrzymują się na drzewach do pierwszych przymrozków, gdy te nadchodzą, natychmiast opadają.

Kwiaty wyrastają na szczytach pędów, są to rozgałęzione kwiatostany o kształcie wiechy, dorastające do 25 cm wysokości. Pojedyncze są drobniutkie, mają gwiazdkowaty kształt i są żółtawe albo białawozielonkawe. Rosną gęsto i ciasno do siebie przylegają. Mają po 5 działek kielicha i tyle samo płatków korony, 4 do 6 słupków oraz 5 lub 10 pręcików. Kwiaty mogą być jednopłciowe lub wielopłciowe. Drzewo jest miododajne i zapytane przez owady. Owoce zawiązują się po zapyleniu i zapłodnieniu. Są to skręcone skrzydlaki z orzeszkiem w środku. Początkowo żółtozielone z czasem zmieniają barwę na purpurowo-czerwoną a całe kiście skrzydlaków zdobią drzewo często aż do wiosny.

Uprawa bożodrzewu gruczołowatego

Bożodrzew gruczołowaty świetnie prezentuje się w roli solitera na dużym trawniku czy innej otwartej przestrzeni albo też w parkach. Dobrze się również prezentuje rosnąc w małych grupach. Drzewo jest bardzo odporne na zanieczyszczenia powietrza i suszę, dlatego sprawdza się sadzone na terenach przemysłowych. Nie jest jednak w pełni odporne na mróz, dlatego większe szanse na przetrwanie ma na zachodzie kraju. Źle znosi posadzony w jałowym podłożu, preferuje żyzne, stale wilgotne o zasadowym odczynie, które jest dobrze nasycone związkami wapnia.

Bożodrzew gruczołowaty rozmnaża się poprzez wysiew nasion albo odrosty korzeniowe, które drzewo wypuszcza za każdym razem, gdy zostają uszkodzone korzenie. Taki odrost sadzi się do skrzynki a po 2-3 latach do gruntu.

Fot. główna: Andrew Butko, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org