Akebia pięciolistkowa – uprawa i pielęgnacja

Zdjęcie: Akebia pięciolistkowa

Akebia pięciolistkowa (Akebia Quinata)
Wysokość	5-10 m
Kwitnienie	IV, V
Stanowisko	słoneczne, półcień
Wilgotność gleby	umiarkowanie wilgotna
Ozdobność	kwiaty, owoce, liście
Pokrój	pnącze

Akebia pięciolistkowa (Akebia Quinata) to pochodzące z Azji pnącze, które naturalnie można spotkać w Chinach, Japonii oraz Korei. Należy do rodziny krępieniowatych. W Chinach traktowana jest jako roślina lecznicza. Do Europy, USA czy Nowej Zelandii trafiła zaś jako roślina ozdobna. Na tych terenach wszędzie dziczeje, co sprawiło, iż w Stanach uznano akebię za roślinę inwazyjną. W Polsce pnącze to pozostało mało popularne, ale już można spotkać je w parkach czy ogrodach.

Owoce Akebii pięciolistkowej są jadalne! jeżeli mają pojawić się na pnączu, należy zasadzić przynajmniej dwie rośliny!

Akebia pięciolistkowa – jak wygląda

Akebia pięciolistkowa to pnącze, które wytwarza długie i elastyczne pędy, które bez problemu chwytają się napotkanych podpór. Młode pędy rośliny mają kolor zielono-fioletowy. Im są starsze, tym bardziej drewnieją aż do całkowitego zbrązowienia. Jej liście osadzone są na długich ogonkach, złożone z pięciu skórzastych, owalnych listków.

Okres kwitnienia akebii pięciolistkowej przypada na końcówkę kwietnia oraz maj. Jej kwiaty są rozdzielnopłciowe (czyli na jednej roślinie znajdują się i męskie i żeńskie), niewielkie, skryte wśród liści. Te żeńskie mają do 2,5 cm średnicy i kolor purpury. Męskie są mniejsze, jasnoróżowe, mają do 1 cm średnicy i jej ich znacznie więcej. Roślina zaczyna kwitnąć z końcem kwietnia lub w maju, a jej kwiaty roztaczają niezwykle przyjemny, korzenny aromat.

Akebia ozdabia ogród także jadalnymi owocami. Pojawiają się na roślinach po przekwitnięciu kwiatów, dojrzewają natomiast jesienią. Są koloru ciemnofioletowego z purpurowym połyskiem. Pokrywa je woskowaty nalot. Smak owoców przypomina smak melona.

Akebia będzie się pięknie prezentowała pnąc się po pergolach czy siatkach. idealnie sprawdza się również jako roślina okrywowa, jest w stanie dość gwałtownie szczelnie porosnąć choćby duże połacie gruntu. Akebia pięciolistkowa jest rośliną w pełni mrozoodporną, zaliczaną do strefy mrozoodporności roślin 6A. Zdarza się co prawda, iż mroźne wiatry przemrożą, zwłaszcza młode pędy, ale roślina wypuści nowe od korzeni.

Pnącze to należy do tych szybkorosnących, potrafi bowiem podczas okresu wegetacyjnego przyrosnąć o choćby 3 metry. W zależności od warunków w których rośnie może osiągnąć docelowo 5-10 m wysokości. Przed zimą gubi liście.

Akebia pięciolistkowa – uprawa

Akebia pięciolistkowa to pnącze, które nie wymaga specjalnych warunków uprawy i dobrze radzi sobie w naszych warunkach klimatycznych. Może rosnąć zarówno na stanowisku słonecznym, jak i półcienistym, będzie słabo rosnąć tylko w pełnym słońcu albo w zupełnym cieniu. jeżeli zależy nam na jej wzroście, powinniśmy umiejscowić ją na stanowisku półcienistym, natomiast jeżeli ważne są dla nas owoce, akebię posadźmy w miejscu dość słonecznym.

Akebia to pnącze o niewygórowanych wymaganiach dotyczących gleby, ta może być zupełnie przeciętnej jakości. Dobrze radzi sobie z okresowymi przesuszeniami ale również nie straszne jej zalewanie. jeżeli jednak nasza roślina ma być spektakularnie piękna, wówczas należy jej zapewnić podłoże żyzne, przepuszczalne oraz umiarkowanie wilgotne.

Pielęgnacja Akebii pięciolistkowej

Akebia pięciolistkowa nie wymaga szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Roślinę można, ale nie trzeba nawozić. jeżeli ją zasilamy, to w okresie wegetacji ale nie dłużej niż do połowy lipca. Podlewać jej nie trzeba, bo dobrze znosi suszę, oczywiście nie dotyczy to młodych roślin, których korzenie nie są jeszcze zbyt głęboko zapuszczone.

Natomiast przycinanie akebii pięciolistnej jest w jej uprawie kluczowym i ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym. Pierwsze cięcie powinno mieć miejsce zaraz po zasadzeniu pącza. Skraca się je wówczas do wysokości ok. 30 cm. Chodzi o to, żeby roślina jak najmocniej się rozkrzewiła.

Później można już pnączy nie przycinać, ale i tak dobrze jest każdego roku w marcu przyciąć kilka pędów nad ziemią, ponieważ dzięki temu roślina będzie od dołu wypuszczać młode. Brak cięcia bowiem doprowadza w końcu do gubienia liści w dolnej części pnącza i roślina wygląda łyso. Ma to miejsce najczęściej po 5-6 latach od zasadzenia pnącza. jeżeli więc nie skracamy kilku pędów co roku, to i tak po tym okresie musimy Akebię odmłodzić, przycinając ją jakieś 50-60 cm nad ziemią, co pobudzi roślinę do wypuszczenia młodych pędów.

Odmiany Akebii pięciolistkowej

W naszym klimacie można zasadzić kilka odmian akebii pięciolistkowej, te najpopularniejsze to:

• ‘Alba’ – odmiana o białych kwiatach, które wydają biało-zielone owoce, osiąga 5-6 m wysokości i dość wolno rośnie,
• ‘Rosea’ – odmiana o biało-różowych kwiatach,
• ‘Silver Bells’ – odmiana o kwiatach białych z różowo-purpurowym pręcikiem (męskie), oraz różowo-purpurowymi z ciemnoczekoladowym słupkiem (żeńskie),
• ‘Variegata’ – odmiana o jasnoróżowych kwiatach i liściach pokrytych białymi plamkami.

Fot. główna: Krzysztof Ziarnek, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org